حق السهم ما از نفت در جریان قرارداد دارسی حکایت از این موضوع دارد که «اگر تلاش نکنیم دیگران میبرند.»
«ویلیام دارسی» تاجر انگلیسی از یک زمینشناس فرانسوی شنید ایران نفت دارد و امتیاز حفاری کشورمان را با 20 هزار لیره خرید اما تا سه سال تلاش نفتی نیافت.
شرکت نفت بیرمانی که می دانست دارسی امتیاز استخراج نفت را در ایران به دست آورده، به وی پیشنهاد کرد که به او کمک کند و چند نفر متخصص زمین شناس خود را به ایران بفرستد. دارسی این پیشنهاد را پذیرفت و عاقبت با کمک زمینشناسان این شرکت طی دو سال حفاری به نفت رسید و شرکت نفت انگلیس و ایران تاسیس شد.
سهم ایران در استخراج نفت تنها 16 درصد بود. بعد از مدتی بر اثر خشک شدن چاههای نفت بیرمانی این شرکت دچار وضعی مشکل گردید و مجبور شد قسمتی از سهام خود را به شرکت نفت انگلیس در ایران بفروشد. بر همین اساس انگلیسیها تا مدتها صاحب نفت ایران شدند و بیش از آنچه که دارسی با مظفرالدین شاه قرارداد نوشته بود نفت ایران را بردند.
سهم اندک ما از این واقعه تاریخی حکایت از این موضوع دارد که «اگر تلاش نکنیم دیگران میبرند.»