کسی که باعث نابودی سلسله زندیه شد

زکی خان، منشاء زیان‌ها و لطمات فراوانی برای خاندان زند بود. خونریزی‌ها و وحشیگری های او، همچنان که کریم خان پیش بینی کرده بود یکی از عوامل مهم نابودی زندیه شد.
زَکی‌خان زند از سرداران خاندان زند و برادر مادری کریم خان بود. پدر او بُداق خان نام داشت و عموی کریم خان به‌شمار می‌رفت. پس از درگذشت کریم خان برای دوری از هرج و مرج و اختلافات مدت کوتاهی به اسم فرزندان کریم خان (ابوالفتح خان و محمدعلی خان) قدرت را در دست گرفت ولی هیچ‌گاه رسماً خود را فرمانروای زند اعلام ننمود.
وی در مازندران زیاد نماند، زیرا از بس به قتل مردم مازندران دست زد که کریم خان او را معزول کرد و به سرداران سپاه وی نامه ‌ای محرمانه نوشت و آنان را مرخص کرد که به وطن خود بازگردند و زکی خان هم به ناچار با کاروانی از اسرای بیگناه به شیراز برگشت. شاید یکی از علت های مهم گرویدن مازندرانی ها به آقامحمدخان قاجار پس از مرگ وکیل الرعایا و نفرت آنان از زندیه همین کشتارهای بی جهت زکی خان بود.
هنگامی که وی با کاروان اسرا به شیراز رسید، کریم خان سخت بر او متغیر گشت و پرسید چرا به قتل و تاراج مردم پرداختی و ما را در عالم بدنام و این بیچارگان را از وطن و خان و مان خویش دور و آواره کوه و بیابان کردی؟ زکی خان سنگدل با کمال وقاحت جواب داد من در خونریزی بی اختیارم، تو که مرا می شناختی چرا بدین کار فرستادی؟ کریم خان روی از او برگرداند و گفت خدا جزای تو را بدهد که می ترسم عاقبت خاندان مرا براندازی و چنین که او پیش بینی کرده بود، شد.

محمد احمد پناهی سمنانی، آقا محمد خان قاجار، چهره حیله گر تاریخ، ص88.