حمایت سفارت روسیه از شاهزاده قجری

شعاع‌السلطنه (بـرادر مـحمدعلی‌شاه قاجار) یـکی از اشخاصی بود کـه مـبالغ گزافی بابت مالیات‌ بـدهکار‌ بـود‌ و از تأدیه آن خودداری می‌کرد. روز پانزدهم شوال، مورگان شوستر آمریکایی که از سوی مجلس مشروطه برای اصلاح نظامی مالی و اقتصادی ایران استخدام شده بود، یک محاسب و چند نفر‌ ژاندارم را مأمور کرد کـه بـروند و پارک شعاع‌السلطنه را تـوقیف کـنند و از‌ اموال آن صـورت بـردارند، ولی قـزاقی که آنجا بود‌، بـا تلفن به قزاقخانه اطلاع داد و در پی آن دو نفر افسر و دوازده نفر قزاق آمدند و ژاندارم را بیرون‌ کردند. روز بعد، شوستر، کـلنل مـُریل و پنجاه ژاندارم و دو افسر را مامور کرد کـه بـروند و بـا مـسالمت مـلک را تصرف کنند. زمـانی‌که ژانـدارم‌ها به باغ رفتند، قزاق‌ها، که‌ نیروی‌ ژاندارم را برتر از خود دیدند، مقاومتی نکردند، و بدین‌ترتیب باغ تصرف شـد. ولی فـردای آن روز، ایـوب‌خان، سرهنگ قزاق، با دو نفر افسر روسی و عـده‌ای قـزاق بـه بـاغ‌ هـجوم‌ بـرد و ژاندارم‌ها را خلع سلاح کرد و افسر مسئول آنها را به سفارت روسیه برد و بعد از تهدید، آزاد نمود. ژاندارم‌ها، پارک شهری شعاع‌السلطنه و منصورآباد را‌ - که نزدیک شهر ری و در حمایت سفارت روسیه و قزاقخانه بود - تـصرف کردند تا مالیات معوقه دولت را وصول نمایند. اما با تهدید دولت روسیه این عمل‌ ناکام‌ ماند.

منبع:اسـتفانی کـرونین،‌ ارتـش‌ و حکومت پهلوی، ترجمه: غلامرضا عـلی‌بابایی، تـهران،‌ خـجسته،‌ ص43