نگاهی به بخش نظامی حکومت پهلوی

شاه برای بخش نظامی، اهمیت زیادی قائل بود و از همین رو بودجه کلانی را در بخش خرید تسلیحات و آموزش نیروهای متخصص اختصاص داده بود. اما علیرغم توجهات ویژه به این بخش، انتظارات او هیچگاه تحقق نیافت و این بخش با ضعف‌ها و کاستی‌های اساسی مواجه بود.

«بعد از بیدار شدن با کشتی به جزیره ابوموسی رفتیم تا عملیات دریایی را مشاهده کنیم، که عبارت بود از یک سری مانورهای سریع توسط ناوگان دریایی که توپ و موشک شلیک می‌کرد. هیچ‌یک از توپ‌ها به هدف اصابت نکرد، که باعث خشم شاه و فحاشی او به فرمانده نیروی دریایی شد. نهایت سعی خودم را کردم که او را آرام کنم و یادآوری کردم که نیروی دریائی هنوز بی‌تجربه است و زمان لازم دارد تا پیشرفت کند، اما او گوشش بدهکار نبود. اشاره کردم که موشک‌های سی کیلر با برد فقط ۲۴ کیلومتر صرفأ جنگ افزارهای تمرینی هستند، که خیلی با آنهایی که در یک درگیری واقعی به کار برده می‌شود تفاوت دارد. شاه گفت، موشک‌ها را فراموش کنید. توپ‌ها هستند که مرا دلسرد می‌کنند؛ آنها به هدف‌های ثابت شلیک می‌شوند، آنهم در زمان صلح و بدون هیچگونه فشاری روی توپچی‌ها. اینها افرادی هستند که من در برنامه‌ریزی سیاست خارجی‌ام، و خطر کردن رویارویی با قدرت‌های خارجی باید به آنها متکی باشم و آنوقت خودتان می بینید چه دار و دسته ناشایست‌های از کار در آمده‌اند. تكليف من با اینها چیست؟.»

منبع: اسدالله علم، گفت‌وگوهای من با شاه، زیر نظر عبدالرضا هوشنگ مهدوی، ج 2، تهران، انتشارات مازیار- معین، 1371، ص 456