محافظت از قصر شاه چگونه صورت می‌گرفت؟

ارتش یا دستجات نظامی ایران در دوره صفویه شامل 5 دسته نظامی بود. این دستجات هر کدام وظایف خاصی را بر عهده داشتند. یکی از وظایف خاص دستجات، محافظت از قصر شاه بود. این دستجات در ازای خدمات خود از امکانات خاصی نیز برخوردار بودند:

«پنج فرماندهی که به این دستجات فرمان‌‌ می‌دهند مجموعاً پاسداری قصر شاه را به عهده دارند و هر کدام به نوبه خود به پاسداری مشغول‌‌‌‌ می‌‌شوند، به این ترتیب که هر دسته‌‌‌ای سه روز متوالی پاسداری‌‌‌‌ می‌‌کند و پس از آن نوبت به دسته دیگر‌‌ می‌رسد‌‌، فرمانده و افسران دسته‌‌‌ای که مشغول پاسداری قصر شاه‌‌ می‌باشند در ایام پاسداری برسر سفرۀ شاه‌‌‌‌ می‌‌نشینند و با شاه غذا‌‌‌‌ می‌‌خورند علاوه بر این هر يك مبلغ سیصد و پنجاه لیور سالیانه حقوق دریافت‌‌ می‌کنند که از عایدات املاك شاه به آن‌‌ها حواله‌‌ می‌شود‌‌‌. هر وقت اعلیحضرت شاه شخصاً در جنگی شرکت‌‌‌‌ می‌‌کنند تمام این دستجات و فرماندهانشان در التزام رکاب به‌‌ میدان جنگ‌‌‌‌ می‌‌روند به استثنای صوفی‌‌ها که برای محافظت قصر در پایتخت باقی‌‌ می‌مانند‌‌‌. محافظت داخل قصر با خواجگان حرم سر است، محترم‌ترین خواجه حرم سرا بر سایر خواجگان حرم حکومت‌‌ می‌کند و اداره مملکت نیز در غیبت شاه به عهده اوست.»

منبع: نیکلاس سانسون، سفرنامه سانسون، ترجمه تقی تفضلی، تهران، بی‌نا، 1346، ص 140