در سال ۱۸۵۰م [۱۲۲۹ش)، تحت فرامین ساخت و ساز امیر کبیر، یک بیمارستان دولتی (مریض خانه دولتی) که اولین بیمارستان مدرن ساخته شده در ایران بود، آغاز به کار کرد.
امیرکبیر برای پیشرفت ایران همتی مضاعف داشت. این روایت را نه یک ایرانی بلکه حتی یک انگلیسی، نیز تایید می کند. سفیر انگلستان در زمان صدارت امیرکبیر که به همراه او و شاه به اصفهان سفر کرده است، در خاطرات خود بر این نکته تاکید می کند که اصفهان در زمان امیرکبیر با اصفهان سابق متفاوت شده است.
امیرکبیر سیاستمداری چیره دست بود. او اگرچه به شدت پرقدرت نشان می داد و در برابر آنانی که به دنبال استفاده از موقعیت خود بودند و یا نظم عمومی را به هم می زند، قاطع عمل می کرد، اما در برابر آن دسته از حکام محلی که برای حفظ منافع کشور می کوشیدند، رفتاری دوستانه و افقی در پیش می گرفت. انگار نه انگار که او صدراعظم ایران است.
بدون تردید دوران صدرات امیرکبیر در زمان سلطنت قاجاریه، به عنوان نقطه عطفی در تاریخ معاصر ایران محسوب می شود و اقدامات اصلاحی وی می توانست در روند نوسازی ایران در ابعاد مختلف تاثیر گذار باشد و این کشور را در مسیر توسعه سیاسی، اقتصادی و اجتماعی قرار دهد. امری که به خاطر توطئه های داخلی و خارجی با قتل امیر کبیر ناتمام ماند.
موضوع بدعت گذاری و ایجاد بدعت در دین و به ویژه دین اسلام، یکی از پروژه هایی هست که همواره توسط دول استعماری جهت تضعیف نهاد دین در جامعه ایرانی دنبال شده است. یکی از بـدعتهای مذهبی در دورهی ناصری قمهزنی بود. البته چنین جرمی بیشتر در دورهی امیرکبیر به عنوان بدعت بود. در هیچ جای اسلام به قمهزنی توصیه نشده است.
میرزا تقی خان امیرکبیر نیز همچون بسیاری دیگر از مصلحین تاریخ معاصر ایران به خوبی به این مسئله آگاه بود که اولین و مهمترین حوزه ای که نیازمند اصلاحات است، ارتش و مقابله با خارجیان است...
امیر کبیر صدراعظم لایق و کاردان ناصرالدین شاه علاوه بر اقدامات اصلاحی خود، نسبت به تحرکات و اقدامات مداخله جویانه سفارتخانه های خارجی در ایران بسیار حساس بوده و برای اینکه از جزئیات اعمالی که در سفارتخانه ها انجام می گرفت مطلع گردد عده ای از منهیان تربیت شده را روانه خدمت سفرای خارجی می کرد و هر یک از رجال ایرانی که محرمانه با سفرای روس و انگلیس و ...
قائم مقام فراهانی به مدت یک سال و اندی در خدمت محمدشاه قاجار به صدارت اشتغال داشت. قائم مقام نیز سرانجام همانند اسلاف خود قربانی توطئه های داخلی و خارجی شد و نهایتاً محمدشاه دستور قتل وی را صادر می نماید . . .
نخستین تماس های رسمی برای ایجاد روابط دیپلماتیک و تجاری میان ایران و ایالات متحده امریکا در نیمه قرن نوزدهم و اوایل سلطنت ناصرالدین شاه برقرار گردید. هنگامی که میرزا تقی خان امیرکبیر به صدارت رسید، ایران در چنبره سیاست های امپریالیستی روسیه تزاری و بریتانیای کبیر قرار داشت. امیرکبیر در نظر داشت تا با توسعه روابط خارجی ایران با دیگر کشورهای مغرب زمین،...
اعتماد السلطنه یکی از صدراعظم های ناصرالدین شاه در کتاب خاطرات خود نقل می کند که هنگامی که میرزا تقی خان امیرکبیر را به کاشان بردند کلیه نوشته جاتش را ضبط کرده و نزد شاه آوردند. اکثرنوشته هایی که از منزل امیرکبیر به دربار آوردند رمز نگاری شده بود. شاه دستور داد که آنها را در مخزن اندرون نگاه داشتند و در زمان صدرات میرزا یوسف مستوفی الممالک، یک نفر ...
از زمان عباس میرزا و هنگامی که ایرانیان به این درک رسیدند که در مقایسه با غرب عقب مانده اند، برای آموزش در زمینه های مختلف اقدام به فرستادن دانشجو به غرب کردند. این مسئله به تدریج بسیار گسترش یافت و در زمینه های مختلف دانشجویانی به کشورهای فرنگی اعزام می شدند. نکته اینکه مدرس از منتقدین و مخالفین این رویکرد بود . . .
امنیت پیش زمینه هرگونه پیشرفت و ترقی محسوب می شود. نبود ان عملا تنها باعث کشت و کشتار و هرج و مرج گشته و کشور را به سمت عقب می راند. قمه کشی در دوران قاجار در درون شهرها از مصائبی بود که باعث ایجاد نا امنی می شد. رسمی که امیرکبیر آن را برانداخت . . .
کنلل شیل در زمانی که عباس میراز نایب السلطنه ایران بود در تهران شارژدافر(کاردار) دولت انگلیس در تهران بود. لیدی شیل همسر کاردار، در سفرنامه اش به ایران که در لندن در سال 1856 به چاپ رسیده بود می نویسد: «بعد از عزل میرزا تقی خان امیرکبیر از صدارت عظمی، میرزا آقاخان نوری عریضه ای به شوهرم نوشت . . .
به شهادت بسیاری از مورخان یکی از درخشان ترین اقدامات امیرکبیر را باید سرکوب فتنه باب دانست. در این سرکوب که در نتیجه اش بسیاری از چهره های سرشناش بابی و بهائی اعدام شده اند زرین تاج یا همان قره العین زن زیباروی بابی نیز در خفا اعدام شد. برخی معتقدند امیرنظام بنا به برخی مصالح مملکتی در اسرع وقت این زن مفسد را اعدام نمود.
گامهاى اولیه براى تنظیم امور پست و تأسیس چاپارخانههاى مرتب را،میرزا تقى خان امیرکبیر برداشت و اساس و پایهاى که آن مرد بزرگ در اینباره برقرار نمود،به مرور زمان استحکام و توسعه یافت بهطورى که تا سال 1310 هجرى قمرى،تعداد چاپارخانهها در سراسر کشور به 172 رسید.
امیرکبیر با همت بلند و افکار مترقیانهاى که داشت، روزنامه «وقایع اتفاقیه»را به راه انداخت و این روزنامه پس از قتل ناجوانمردانه امیر،با نام روزنامهى دولت علیه ایران و سپس با نام ایران انتشار یافت.فرمانها و دستورات شاه و وقایع و حوادث هر هفته که غالبا مربوط به دستگاه سلطنت بود،در آن روزنامه چاپ مىشد و در اواخر سلطنت ناصر الدین شاه روزنامهى مزبور ...
در یادداشتها و سفرنامههاى ناصر الدین شاه،اشاراتى هست که پشیمانى او را از قتل امیرکبیر مىرساند و به هر صورت مىتوان گفت که قتل آن مرد بزرگ،بزرگترین ضایعهى جبرانناپذیرى بود که به حیات سیاسى و اجتماعى ایران وارد آمد و محققا بقاى امیر بر سر کار، صفحهى جدیدى در تاریخ حیات ملى ایران باز مىکرد و اصلاحاتى که آن مرد بلندهمت آغاز کرده بود اگر به دست ...
در ادبیات سیاسی ایران معاصر، توسل به یک قدرت ثالث در روابط خارجی، با عنوان استراتژی نیروی سوم یاد شده است که بر مبنای آن دولت ایران سعی خواهد نمود با گسترش و تعمیق روابط همه جانبه با یک کشور ثالت، در مقابل قدرت و نفوذ دولتهای انگلستان و روسیه قدرت بازدارندگی ایجاد نماید؛ استراتژی¬ ای که نقطه آغاز آن جنگهای ایران و روسیه و توسل فتحعلی شاه قاجار به دولت ...
امیر نظام هفته ای دو روز مستمراً به دروازه غربی تهران(گمرک) می رفت تا به بررسی کالاهای وارد شده از خارج بپردازد. هر متاعی از خارجه وارد می کردند، در گمرک نگاه می داشتند تا امیر نظام آنها را معاینه نماید و هر جنسی را که صلاح نمی دانست به ایران وارد شود حکم به استرداد آن می داد. از این جهت تجار و بازرگانان هر جنس جدیدی را از امتعه خارجه می خواستند به ...