تاسیس و تکامل وزارت پست و تلگراف در عهد ناصری

کافه تاریخ- اخبار تاریخی

گام‌هاى اولیه براى تنظیم امور پست و تأسیس چاپارخانه‌هاى مرتب را،میرزا تقى خان امیرکبیر برداشت و اساس و پایه‌اى که آن مرد بزرگ در این‌باره برقرار نمود،به مرور زمان استحکام و توسعه یافت به‌طورى که تا سال 1310 هجرى قمرى،تعداد چاپارخانه‌ها در سراسر کشور به 172 رسید.میرزا على خان امین الملک که به امر ناصر الدین شاه به وزارت رسائل و پست منصوب شده بود،در سال 1291 هجرى پس از بازگشت شاه از اروپا،یک هیئت اتریشى را به ریاست ریدر براى اداره‌ى امور پست ایران استخدام کرد و هیئت مزبور از سال 1292 زمام امور پست را در دست گرفت و به تدریج قاصدها و پیک‌هاى پیاده به پیک‌هاى سواره مبدل و حمل و نقل پستى نسبت به سابق سریع‌تر گردید.ریدرر تا سال 1294 در مقام خود باقى ماند و پس از بازگشت او به اتریش،یک نفر روسى به نام استال به مدیریت کل چاپارخانه منصوب گردید و او دکتر آندره‌اس را به عنوان مفتش کل چاپارخانه‌هاى ایران استخدام نمود و در 19 شوال 1295(1878 میلادى)ایران به عضویت اتحادیه‌ى بین المللى پست پذیرفته شد.

پست و تلگراف در عهد قاجار

خدمت استال در مقام مدیریت کل پست ایران،چندان دوام نیافت و اداره‌ى امور پست به دست خود ایرانیان افتاد و ضمنا مبادله‌ى پستى بین ایران و اروپا از راه روسیه و بین ایران و هند و خاور دور از راه بوشهر برقرار گردید.پس از کشته شدن ناصر الدین شاه در اوایل سلطنت مظفر الدین شاه یک هیئت بلژیکى براى اداره‌ى امور پست استخدام شدند که ریاست آنان با نوز 4بود و این شخص تا انقلاب مشروطیت ایران در خدمت دولت بود و از ریاست پست تهران به تدریج به مقام مدیریت کل پست ایران ارتقا یافت.نخستین خط تلگراف در سال 1267 هجرى(سال سوم سلطنت ناصر الدین شاه)به عنوان آزمایش بین قصر گلستان و باغ لاله‌زار کشیده شد و طى دو سال تهران به وسیله‌ى شبکه‌ى تلگراف به رشت،تبریز،اصفهان،همدان،شیراز و مشهد ارتباط یافت.در احداث شبکه‌ى تلگرافى ایران شرکت‌هاى وابسته به روسیه و انگلستان دخالت داشتند و مدت‌ها خطوط تلگرافى شمال ایران در اختیار عمال روسیه و خطوط ارتباطى نواحى غرب و جنوب و بنادر ایران در خلیج‌فارس در اختیار عمال بریتانیا بود به‌طور کلى علاوه بر خطوط تلگرافى داخلى،ارتباط تلگرافى ایران با ممالک اروپایى و هند و خاور دور نیز،در اختیار انگلستان و روسیه قرار گرفت.