تبریز در گسترش آموزش مدرن نقش کلیدی ایفا کرده است. تأسیس مدارس مدرن در تبریز، به ویژه در دوره قاجار، گامی مهم در توسعه آموزش نوین در ایران بود. همینطور، تبریز در زمینه انتشار کتاب و مطبوعات نیز پیشگام بود.
تبریز در سال ۱۵۰۰ و در زمان پایتختی سلسلهٔ صفویان به‌عنوان چهارمین شهر بزرگ جهان محسوب می‌شده و هم‌تراز با استانبول -پایتخت امپراتوری عثمانی- بوده‌است. این شهر همچنین در دورهٔ قاجاریان به‌عنوان بزرگ‌ترین، مهم‌ترین و متجددترین شهر ایران به شمار می‌رفته است. نام تبریز در اسناد تاریخی تحت نام‌های مختلفی نظیر «تَورِز»، «تَورِژ»، «تِبریز» و «توری» به ثبت ...
مساجد، یکی از بناهای اصلی و مهم در بسیاری از شهرهای صفویان بود. برخی از مساجد یادگار دوران قبل بودند و برخی نیز در دوره صفویان ساخته شدند. مساجد در ساخت و معماری خود اغلب از الگوهای یکسانی برخوردار بودند.
شهر تبریز در دوره قاجار یکی از شهرهای مهم کشور و درواقع پایتخت دوم محسوب می‌شد. علیرغم اهمیت سیاسی و تجاری این شهر، از نظر بسیاری از خارجیانی که در ایران حضور داشتند.
