شهید مدرس،‌سیاستمدار سازش ناپذیر در برابر استبداد

مجموعه اسنادی که در این کتاب گردآوری شده است، درباره بخش پایانی زندگی سیاسی سید حسن مدرس است. دورهای که مدرس رویاروی حریف قدرت طلب و مقام دوستی مانند رضاخان میرپنج قرار گرفت

  صورت نسب (شجره نامه) شهید مدرس که توسط آیت الله العظمی مرعشی نجفی تهیه شده است – نسب ایشان به امام حسن مجتبی میرسد تصویر سوگندنامه تعدادی از نمایندگان مجلس شورای ملی در دوره پنجم به امضای افرادی چون ملک الشعرای بهار ، آیت الله حسن مدرس و دیگران در سال 1342 هجری قمری شهدای آزادی در بهشت – نقاشی خیالی که پس از سقوط رضاخان ...

شهید والامقام و مبارز ناآرام آیت الله سیدحسن مدرس یکی از این چهره های شاخص در دل و دیده و فکر و اندیشه امام خمینی می باشد و از جایگاه و اکرام و منزلت خاصی برخوردار است.

مرحوم مدرس تاکنون ناشناخته مانده، باید مرحوم مدرس را به نسل جوان، به نسل تحصیلکرده معرفی کنند و بشناسانند تا ببینند چه نابغه‌ای بوده و مرحوم ملک‌الشعرای بهار یک مقاله‌ای دارد در سال 1321 که خواندنیها هم نقل کرده، می‌گوید از زمان مغول تاکنون همچون مردی به این تمامی و به این رشادت تاکنون دیده و شنیده نشده. مرحوم مدرس یک فرد عادی نبود.

مدرس با نهایت تندی و خشونت می‌گوید: به سردارسپه بگو اگر مردی، مردم را آزاد بگذار تا ببینی من از چند شهر انتخاب می‌شوم والا مجلسی که به دستور تو، من نماینده‌اش گردم باید درش را لجن گرفت. آن شخص هم مأیوسانه به عرض رضاخان می‌رساند که مدرس چنین گفت.

مشخص‌ترین چهره و رهبر روحانیون در مجلس، مدرس می‌باشد که اخیراً به‌عنوان نائب رئیس اول مجلس انتخاب شده است. شهرت مدرس بیشتر در این است که برای پول ارزشی قائل نیست. او در خانۀ ساده‌ای زندگی می‌کند که جز یک قالیچه، تعدادی کتاب و یک مسند چیز دیگری در آن وجود ندارد. لباس روحانیون را می‌پوشد و مردیست فاضل. در ملاقات با او محال است که کسی تحت تأثیر سادگی،...

هر قانونی دو فلسفه دارد، یک فلسفه متعلق به ماهیت است و یک فلسفه راجع به ترتیب و اداره و وسایل است. سایر دول هر قانونی را وضع می‌کنند، باید آن دو فلسفه را خودشان ملاحظه کنند، هم فلسفه راجع به ماهیت مواد، هم فلسفه متعلق به مسائل اداری و مواد دیگر، در مملکت ما فلسفه متعلق به ماهیت قانون و ماهیت مواد هست، اما آن فلسفه که باید مجلس شورای ملی و مقصود از ...

مدرس‌ عقیده‌ دارد: «در قرون‌ اخیر، وضعیت‌ دنیا در اثر کهنه‌شدن‌ و عقب‌ افتادن‌ یاغرور برخی‌ دول‌، جامعه‌های‌ دیگری‌ به‌ خیال‌ ترقی‌ خود افتادندیا از هوشیاری‌ یا از احتیاط‌ یا از تجدید به‌ خیال‌ ترقی‌ خودافتادند و بالخصوص‌ در اروپا در قرون‌ اخیر، در صد و پنجاه‌سال‌ قبل‌، دولت‌هایی‌ وجود پیدا کردند که‌ درصدد برآمدنددولت‌های‌ کوچک‌ دنیا را بخورند.

وسعت نظر و دید مدرس از زمان خود چنان نورآسا می‌گذرد که در اندیشه استقلال و آزادی نسلهائی است که تا پنجهزار سال بعد قدم به عرصه وجود می‌گذارند، او تنها نسبت به نسل زمان خود احساس مسئولیت نمی‌کند بلکه بار سنگین و توانفرسای دفاع از حقوق فردی و اجتماعی اولادان پنج قرن بعد سرزمین‌ها را به دوش دارد، درک عمق و ژرفای حیرت‌انگیز سخن او برای مجلسیان که رضاخان ...

مدرس در سراسر حیات سیاسی خود، هرگز حریفان را به لطایف‌الحیل از میدان خارج نکرد و بالاتر آن ‌که او با وصف این‌که یک مجتهد شناخته شده و طراز اوّل بود، هرگز مسائل سیاسی را با ابزاری غیر از سیاست پاسخ نگفت.