haghgoo javad:
ماجرای تفال استاد زرین کوب به حافظ در روز عاشورا عبدالحسین زرینکوب خاطرهای دارد از تفأل به دیوان حافظ در مجلس روز عاشورا. این خاطره را سرراست و صریح به روایت زرینکوب بخوانید .
سقاخانه که تبلور عینی بخشی از فرهنگ و اعتقاد دینی مردم مابوده و از طـرفی پیـوندی ناگسستنی با آب و حرمت آن دارد،سقاخانه علاوه بـر نشان دادن اهمیت آب در فرهنگ ایـرانی،پیـوند عمیقی با حادثهی کربلا پیـدا کـرده است.
تهران روزگار گذشته و عهد قجر دارای چندین تکیه بوده و در سال 1285 هجری شمسی حدود سی تکیه داشته و بعدها حدود پانزده تکیه به این تکایا افزون میشود. در حقیقت در هر محلهی تهران چندین تکیه وجود داشته که پیش از ایجاد تکیهی دولت، تکیهی حاج میرزا آقاسی که تکیهی عباسآباد نیز خوانده می شود، پراهمیتترین تکیهی تهران محسوب میشد . . .
در عصر قاجار با شروع ماه محرم خیابان ها و کوچه و شهر به پرچم های سیاه مزین می شد و در تهران در نزدیک به دویست هیات مراسم عزاداری بر قرار بود؛ در این میان شاهان نیز همراه با مردمی که رسوم و آداب عزاداری محرم را به جا می آوردند مراسم سوگواری برگزار می کردند. ناصرالدین شاه قاجار که سخت خود را شیفته معصومین و بویژه امام حسین(ع) نشان می داد شاید بیش از ...
در دوره قاجار مجالس روضه زنان با خواننده زن متداول و معموال بود. در دوران ناصرالدین شاه، مشارکت زنان در مراسم تعزیه و دسته گردانی دیده می شود و نوحه سرایی توسط بانوان این دوره رایج بوده است. در روز سوم محرم هر سال، علم شاه را که پنجه بزرگی از زر ناب بر سرش نصب بود، به اندرونی می بردند . . .
در میان اشعار مذهبی بسیار زیادی که تاکنون سوده شده است شاید بتوان شعر معروف محتشم کاشانی «باز این چه شورش است» را پر اقبال ترین شعر مذهبی به شمار آورد. درباره سرودن این شعر توسط محتشم کاشانی روایتهای مختلفی شده است. با اینحال روایتی که در ادامه می آید به نظر به واقعیت نزدیک تر است . . .
سرلوییس پلی دیپلمات انگلیسی در مقدمه نمایشنامه مذهبی حسن و حسین می نویسد: «اگر موفقیت یک نمایش به میزان تاثیراتی باشد که بر خوانندگان یا تماشاگران خود می گذارد؛ هیچ نمایشی تاکنون موفق تر از تراژدی جهان اسلام یعنی تراژدی حسین(ع) نبوده است» . . .
پیش از استقرار صوفیان در ایران، شیعیان به طور خصوصی واقعه کربلا را گرامی می داشتند؛ بدون انکه مجالس تعزیه به سبک امروز را برقرار نمانید. آل بویه برای اولین بار در بغداد مراسم عزاداری به راه انداخته و در سال 352 هجری، معزالدوله دستور داد مردم گرد یکدیگر برآیند و اظهار حزن نمایند . . .
تعزیه و تعزیه خوانی در طول تاریخ ایران همواره مورد اقبال عمومی جامعه ایران قرار گرفته است و صرف نظر از تاثیرات درونی و ذهنی در بیننده، در زبان محاوره ای مردم ایران سخت موثر افتاده و اصطلاحات فراوانی را به فرهنگ عامه ایران افزوده است که بد نیست اشاراتی به آن شود.
در تاریخ حیات سیاسی هر ملتی روزهای پرشکوه، زیبا وشگفتانگیزی وجود دارد که به دلیل حوادثی که در آن روزها اتفاِافتاده، عزت و استقلال و آزادی مردم را تضمین کرده است. به همین دلیلآن روزها تاریخی و ماندگار شدهاند. تاسوعا و عاشورای سال 57 از آنجمله است. دههی دوم آذرماه سال 57 مصادف با دههی اول ماه محرمبود.
محسن میرباقری معتقد است مهمترین بعد قیام عاشورا این است که اعتقاد اهل سنت به دستگاه خلافت خدشهدار شد و دیگر سخنان یزید و معاویه مانند سخنان خلفای راشدین حجت نیست.
بار الها! بر این قوم، گواه باش که به جانب ایشان، نوجوانى رهسپار است که در صورت و سیرت و گفتار، شبیه ترین مردم به پیامبرت محمّد (صلى الله علیه وآله) است و ما، هرگاه مشتاق دیدار پیامبرت بودیم، به چهره او مى نگریستیم.
هرگاه بخواهیم تأثیر یک عامل مانند واقعهی عاشورا را در هویت فرهنگی یک جامعه بررسی کنیم، میبایست بتوانیم نشانههای این عامل را در ابعاد هویت فرهنگی بجوییم. واقعهی عاشورا تأثیر چندجانبهی عمیقی بر هویت فرهنگی ایرانیان داشته و ابعاد مختلف آن را تحت تأثیر قرار داده است.