از میان نخست وزیران پهلوی اول، بدون شک محمدعلی فروغی جایگاه ویژه ای در تحولات سیاسی داشت. وی که به عنوان اولین و آخرین نخست وزیر رضاخان انتخاب شده بود؛ روابط بسیار ویژه و خاصی با رضاخان داشت. به اعتقاد اکثریت درباریان و دولتمردان پهلوی اول، رضاشاه در رفتار با فروغی خصوصیتی داشت که با هیچ یک از وزراء و رجال مملکت، آن خصوصیت و رفتار را نداشت . . .
از فروغی به عنوان یکی از چهرههای مطرح در تاریخ معاصر ایران یاد میشود. او یک انگلوفیل بود و انگلیسیها اعتماد زیادی به او داشتند. از این رو در بسیاری از دورههای سیاسی حساس از او به عنوان مهره خود استفاده کردند
خانهنشینی سیاستمداران، یکی از روشهای خاص رضاشاه برای تنبیه منتقدان و گاه مخالفان خود بود. رضاشاه که در بهترین حالت، مخالفان یا منتقدان سیاسی را به شیوههای خشونتآمیز حذف یا برکنار میکرد، در مورد برخی از آنان ارفاقاتی قائل شده و آنها را خانهنشین میکرد.
در این سند تلگراف محمدعلی فروغی وزیر دربار پهلوی به علی ایزدی مبنی بر ارسال مبلغ 2600 لیره برای فرزندان رضا شاه (علی رضا پهلوی ، عبدالرضا پهلوی ، غلام رضا پهلوی و... ) در ژوهانسبورگ مشاهده می شود. به راستی چرا باید هزینه های شاهزادگان در تبعید از خزانه ملی ، پرداخت شود!
مکاتبات وزارت دربار پهلوی ، مجلس شورای ملی ، محمدعلی فروغی ریاست وزرا ، ... راجع به شکایت عده ای از مستخدمین دربار سابق از بلاتکلیفی و تاخیر ایصال حقوق معوقه شان ...
ماموران خفیه ی اداره ی کارآگاهی خبر آورده اند که قبلا اسمیرنوف، سفیر شوروی، و سر ریدر بولارد، سفیر انگلستان، و دریفوس سفیر آمریکا به خانه¬ی فروغی رفته و با او مذاکرات مفصل به عمل آورده و فروغی را به قبول نخست وزیری و تشکیل کابینه ترغیب، و از حمایت کشورهای متبوع خود مطمئن ساخته بودند...
نگارنده در این یادداشت تلاش کرده است تا با پرهیز از تاریخنگاری صرف در مورد فروغی، گوشهای از سیاستورزی وی را بهویژه در دو مقطع روی کار آمدن رضاخان و محمدرضا که از جمله نقاط عطف تاریخ معاصر ایران است، مورد بررسی قرار دهد.
پنجم آذرماه، سالمرگ محمدعلی فروغی، ادیب، روزنامهنگار و سیاستمدار دوره پهلوی است. به همین مناسبت صفحات کتاب «یادداشتهای روزانه فروغی از کنفرانس صلح پاریس 1918-1920» را بررسی کردیم تا دغدغههای ایرانخواهی وی را بیابیم. وی در این یادداشتها نکتههای تازه و ناگفته فراوان درباره علل ناکامی ایران در راهیابی به کنفرانس صلح دارد.
نگارنده در این یادداشت تلاش کرده است تا با پرهیز از تاریخنگاری صرف در مورد فروغی، گوشهای از سیاستورزی وی را بهویژه در دو مقطع روی کار آمدن رضاخان و محمدرضا که از جمله نقاط عطف تاریخ معاصر ایران است، مورد بررسی قرار دهد.
فروغی در به قدرت رسیدن رضا خان و تأسیس سلسه پهلوی نقش اساسی داشت. حسین مکی می نویسد: «فروغی از بدو پیداش رضا خان یا از جهت هوش فطری و یا از لحاظ آگاهی از سیاست انگلستان در مورد"تمرکز حکومت و قدرت"و ایجاد دیکتاتوری همواره او را تقویت می کرد، و در بسیاری بازی های سیاسی مبتکر و در حقیقت یکی از تعزیه گردان های اصلی بود».
گاهی اوقات عکسها از هزاران واژه رساتر سخن میگویند. به مناسبت سالروز درگذشت محمدعلی فروغی نخستوزیری که بر سر رضاخان تاج گذاشت، چند عکس تاریخی منتشر میشود.