بدون شک یکی از عوامل اصلی پیروزی کودتاچیان در سال 1332، علاوه بر پشت کردن مصدق به آیت الله کاشانی و ایجاد شکاف بین دو رهبر نهضت ملی شدن نفت ، اعتماد بیش از حد مصدق به برخی از نزدیکان و حتی قوم و خویشانش بود که نهایتاً همین افراد هم از پشت به وی خنجر زدند و موجبات سقوط وی را در 28 مرداد 1332 فراهم نمودند.
به اعتقاد اکثریت قریب به اتفاق تاریخنگاران، وقوع کودتای سوم اسفند 1299 شمسی که در نهایت منجر به تاسیس سلطنت 53 پهلویها بر ایران شد، تیرخلاصی بر پیکر نیمه جان مشروطیت بود و به نوعی مشروطه را در رسیدن به اهداف و آرمانهای خود ناکام گذاشت.
بعد از اینکه رضاخان، شاه ایران شد، روزنامههاى خارجى با اشاره به طبقۀ اجتماعى پایین او، ماجراهاى دیپلماتیک فراوانى را به وجود آوردند. علاوه بر این بریتانیا با درج مقالات خبرى و اشاره به اصالت رضا شاه، به راحتى میان ایران و دیگر کشورها- خصوصاً ایالات متحده- تنشهاى دیپلماتیک به وجود مىآورد.
برژینسکی مشاور امنیت ملی کارتر بعد از شکست در طبس گفته بود: «در هر حال، در پایان این گفت و گوها به ما اجازه داده شد طرحهایی را برای عملیات تلافی جویانه در نظر بگیریم، ولی تصمیم اجرای این نقشهها به بعد موکول شد.»
برخی از کسانی که در ماجرای 28 مرداد 1332 جزء کودتاچیان بودند؛ پیش از آن در زمره مخالفین سیاست های انگلیس در ایران محسوب می شدند و از این رو شاید تا پیش از واقعه کودتا کمتر نگاه منفی نسبت به آنها وجود داشت. یکی از این افراد احتمالا زاهدی است . . .
رضا خان در آغازین ایام قدرت گرفتن به گونه ای شعار می داد که بسیاری حتی دولت شوروی نیز مجذوب او شده بودند. سیاست حمایتی از او اما دیری نپایید و با مشخص شدن مشی دیکتاوری وی بسیاری از کشورها از او قطع امید کردند. نوسنده کتاب «گذشته چراغ راه آینده» درباره این یاس و امید شوروی در قبال رضا خان می نویسد . . .
بعد از قرارداد استعماری 1919 که میان وثوقالدوله و بریتانیا به امضا رسید، حجم انتقادات و اعتراضات وارد شده به آن، اجرای قرارداد عملاً منتفی و به طور کلی ملغی گردید. در این شرایط، بریتانیا با ابزارهای سیاسی دیگر درصدد اعمال نفوذ و به دست گرفتن قدرت برآمد که کمیته آهن یکی از این ابزارها بود . . .
اللهیار صالح از طرفداران جدی دکتر مصدق بود؛ او پس از عزل مصدق در حالی که همچنان می توانست به عنوان نماینده ایران در آمریکا باقی بماند، از این سمت کناره گیری کرد و از همراهی با دولت کودتا خودداری کرد. ماجرای چگونگی کنار رفتن او و تلاش فراوان زاهدی برای ابقایش در ادامه آمده است . . .
پس از کودتای سوم اسفند و تمرکز قدرت در دست سید ضیا و رضا میرپنج شرایط به گونه ای رقم خورد که پس از چندی رضا خان از کسوت نظامی گری به تخت پادشاهی نشست. درباره رابطه او با بریتانیا و نقش انگلیس در تثبیت پایه های حکومت پهلوی اول مطالب متنوعی مطرح شده است. دکتر مصدق با تصدیق رابطه مستحکم رضا خان با انگلیس در این باره می گوید . . .
کودتای سوم اسفند را باید یکی از نقاط تاریخ تاریخ معاصر ایران به حساب آورد. رخداد تاسف باری که موجبات از دست رفتن بسیاری از آرمانهای مشروع مشروطه را با خود به همراه داشت. درباره نقش آفرینی بریتانیا در وقوع این کودتا تقریبا هیچ شک و شبهه ای وجود ندارد و غالب مورخین داخلی و خارجی در این موضوع اتفاق نظر دارند. در همین رابطه امیل لوسوتور استاد سابق دانشکده ...
یکی از اسناد به دست آمده از فعالیت سفارت آمریکا در ایران که بعدها به دست دانشجویان پیرو خط امام افتاد بر تلاش این سفارتخانه به ویژه در روزهای نزدیک به تسخیر سفارت برای تسهیل صدور ویزا برای برخی از ایرانیان و نیز بستگان آنها که به هر شکل از اطلاعات مهم برخوردار هستند، تاکید کرده است. سند ذیل که در آن دستوری توسط نیروی هوایی آمریکا برای تمام وابسته های ...
یکی از وقایع مهم که درسال 1306 شمسی رخ داده است توطئه کودتا علیه رضاخان از طرف یکی از افسران ارتش و کشف و خنثی کردن ان از طرف رضاخان بود. جزئیات این ماجرا هرگز فاش نشد ولی از مجموع نوشته ها و اطلاعاتی که در دست است چنین بر می آید که . . .
از نظر دامداری سیاست اسکان عشایر حکومت رضا خان صدمات بزرگی به دامداری کشور که صادرکننده دام بود وارد آورد. اینک قسمتی از فجایعی را که به نام اسکان عشایر در آن دوران انجام یافته با استناد به روزنامه اطلاعات که در وابستگی آن به هیات حاکمه شبهه ای نیست نقل می کنیم . . .
رضاشاه هرگز نتوانست مشروعیت لازم را برای دستگاه حکومت پهلوی بدست آورد. چرا که او نه به شکلی مردمی، بلکه با یک کودتا توانست قدرت را در ایران قبضه کند. جدا از اینکه این کودتا نیز انگلیسی بود. از این رو حتی ارتش رضاشاه نیز آنگونه که باید و شاید به او وفادار نبودند. بخصوص اینکه بخش عمده ای از این ارتش نیز سربازان وظیفه بودند. خاطرات کوثری به خوبی بیانگر ...
حزب توده را می توان سازماندهی شده ترین حزب تاریخ معاصر ایران دانست. حزبی که در حوزه های مختلف و من جمله جذب جوانان و زنان و کادرسازی فعال بود. با همه این احوال به دلیل ماهیت دینی و مذهبی جامعه ایرانی و حضور پر رنگ روحانیت، این حزب تنها توان جذب طیف خاص و محدودی از مردم را داشت. برخلاف این واقعیت، انگلستان در جریان ماجرای ملی شدن صنعت نفت و برای راضی ...
متاسفانه برخی رویکردها در بررسی رفتار ایالات متحده در ایران خوشبینانه است. به عنوان مثال به اعتقاد برخی زمانی که آمریکا دانست، شاه در میان مردم خود منفور است از او خواست از کشور خارج شود و تلاش کرد تا با انقلابیون وارد مذاکره شود و زمینه های روی کارآمدن آنها را تسهیل کند. این گزاره آخر بسیار بحث انگیز است. بخصوص آنکه در ماه های اخر حکومت پهلوی، امریکا،...
رضاخان در سمت سردار سپه در اعلامیه ای در پاسخ به مطالب و انتقادات مطبوعات، خود را عامل کودتا معرفی نمود و به شدت تهدید نمود مطبوعاتی که در این زمینه مطالب بنویسند به شدت مورد تنبیه قرار می گیرند. در این اعلامیه آمده است . . .