محمدعلی فروغی؛ ناجی بزرگ سلطنت پهلویها

محمدعلی فروغی (ذکاءالملک دوم) فرزند محمدحسین ذکاءالملک اول در سال ۱۲۵۴ خورشیدی در تهران و در خانواده ای اهل تجارت وعلم و فضل به دنیا آمد. چشم به جهان گشود. فروغی از سنین کودکی تحت تعلیم پدرش یعنی محمدحسین خان قرار گرفت و در همان دوران قرآن، شرعیات، زبان عربی و فارسی و فرانسه را آموخت و سپس به سال ۱۲۶۸ هـ.ش وارد دارالفنون شد. در سال 1278 شمسی و پس از تاسیس مدرسه علوم سیاسی در ایران توسط مشیرالدوله، در آنجا به تدریس پرداخت و کتاب های ثروت ملل و تاریخ ملل مشرق را در خلال تدریس در مدرسه علوم سیاسی تالیف کرد. فروغی همزمان در روزنامه تربیت نیز قلم فرسایی می کرد. از نوشته های محمدعلی فروغی در روزنامه تربیت این طور می توان استنباط کرد که او از آغاز جوانی فردی بود لیبرال منش و در عین حال پراگماتیک (عمل گرا) و واقع بین بود. فروغی سه بار به نمایندگی مجلس انتخاب شد. ۲۵ بار پست های وزارت جنگ، خارجه، مالیه و عدلیه را در کابینه های متفاوت عهده دار شد. یک بار کفالت نخست وزیر و دوبار پست نخست وزیری را احراز کرد. او نخستین و آخرین نخست‌وزیر رضاشاه بود. او همچنین عضویت و ریاست هیات اعزامی ایران به کنفرانس صلح پاریس (۱۹۱۹) و جامعه ملل را برعهده داشته است.در سال 1314 با رضاخان دچار اختلاف شد و به مدت شش سال خانه نشین شد. این مدت شش سال را می توان پربارترین ایام زندگی او دانست زیرا بسیاری از دیوان شعرای بزرگ فارسی تصحیح نمود. در 5 شهریور 1320 و به هنگام اشغال ایران توسط متفقین، باردیگر توسط رضاخان به مقام نخست وزیری رسید و توانست به صورت مسالمت آمیز مقدمات خروج رضاخان از ایران و انتقال سلطنت از پهلوی اول به پهلوی دوم را فراهم نماید. ازاینرو وی را می توان ناجی بزرگ سلطنت پهلویها نام برد. فروغی سرانجام درسال 5 آذر 1321 از دنیا رفت.