رئیس مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران گفت: الان متاسفانه دشمنان محور مقاومت در عرصه های مختلف حرکت فداییان اسلام را به عنوان یک حرکت تروریستی معرفی میکند در حالی که این حرکت جنبه تروریستی و جنبه کور مسلحانه نداشت
موسی حقانی، رئیس مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران در سخنرانی پیش از خطبه امروز نماز جمعه تهران گفت: یکی از عمده ترین تکاپوهای امام خمینی مقابله با جریان وهابی گری بود که بدنبال آسیب زدن به اساس تشیع در ایران بودهاند. کار سترگ حضرت امام در کشف اسرار کار آنها را رو کرد. آنها اساس شعائر شیعی و مذهب تشیع را هدف قرار داده بودند. در کتار آنها فرقه ضاله بهائیان در دوران رضاشاه مبانی تشیع را هدف گرفت و در تهران و کاشان و برخی شهرها حرکتهای گسترده ای را انجام دادند که بتوانند مذهب جعلی را خود جایگزین مذهب حقه شیعه اثنی عشری کنند.
وی افزود: جریان دینی در دوره رضاشاهی با امواجی از تفراک وهابی و بهایی و کومونیستی مواجهه شد. نواب صفوی در چنین شرایطی از سوی مراجع نجف به ایران گسیل میشود. آنجا برخی از بزرگان مانند علامه امینی تاکید میکنند که با این وضعی که ایران دارد ماندن در ایران و مبارزه با این جریان از اولویت بیشتری برخوردار است. شهید نواب صفوی رفته رفته به تبلیغات دست زد و گروهی از جوانان مومن و ثابت قدم کشور را توانست جذب کند. مبانی حرکت اینها یک حرکت فرهنگی بود و اگر به سلاح هم متوسل شدند به این جهت بود که دشمن قدار با همه توان وارد شده و فعالیت فرهنگی و گفتوگو با آنها علاج درد نبوده اما بعد از اتمام حجت شاهد حرکت مسلحانه از این بزرگان هستیم.
حقانی ادامه داد: الان متاسفانه دشمنان محور مقاومت در عرصه های مختلف حرکت فداییان اسلام را به عنوان یک حرکت تروریستی معرفی میکند در حالی که این حرکت جنبه تروریستی و جنبه کور مسلحانه نداشت. پس از بی نتیجه ماندن حرکات فرهنگی و صیانت از اسلام وتشیع آنها دشمنان این کشور و آب و خاک را از سر راه برداشتند. مبانی نظری فدائیان اسلام شامل صیانت از اسلام و مسلمانان، صیانت از تشیع و مرزهای دینی و فرهنگی ایران اسلامی و اصل سوم صیانت از ایران و استقلال ایران بوده است. آنها در یک حرکت دیگر از فلسطین و مقابله آن با اسرائیل حمایت کردند و در اولین تکاپوی رسمی فدائیان اسلامی در مقابل تشکیل اسرائیل موضع گرفتند و وقتی رژیم صهیونیتی قدرت گرفت فدائیان اسلام بودند که قریب به 5 هزار نفر در سال 1327 در شرایطی که محمدرضا پهلوی قدرت داشت نیرو ثبت نام کردند که به فلسطین اعزام کنند که مقابل آنها باییستند. گام بعدی تلاش برای اتحاد مسلمین بود.
رئیس مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران با تاکید بر ضرورت صیانت از تشیع به عنوان یکی از مبانی فداییان اسلام ادامه داد: وهابیها از تمام جهات در راستای تقابل با مذهب تشیع فعالیت میکردند. به همین جهت شهید ناب صفوی و یارانش حرکت گسترده ای را آغاز کرده که ابعاد فرهنگی، اجتماعی و نظامی داشت. در این بین احمد کسروی هم فعالیتهای بسیاری را داشت و از نقد تشیع به ادعای پیامبر و دین جدید رسید. مرحوم صفوی با او گفت و گو کرد که حمله گسترده خودش را به تشیع متوقف کند. او در کتاب شیعهگری انواع و اقسام توهینها به تشیع و مبانی آنها صورت میدهد و در آن کتاب تمجید زیادی از رضاخان صورت میگیرد. پس از گفت و گو با کسروی او به شهید نواب میگوید اگر دست از مخالفت با من برندارید و با واسطه یک گروه مسلحی که تشکیل داده بود، شهید نواب صفوی را تهدید میکند که من این افراد را گسیل میکنم که تو را از بین ببرند. با حکمی که بزرگان حوزه های دینی دادند شر کسروی توسط فدائیان اسلام کنده میشود. و این حرکت بزرگی برای حفظ شیعه بود.
وی افزود: یک بخش دیگر تکاپوی فرهنگی فدائیان اسلامی این بود که مقابله با غرب گرایی در ایران و سبک زندگی غربی را انجام دهند. در دوره پهلوی اول رواج سبک زندگی غربی بسیار انجام شد. از کلاه و لباس آقایان و خانمها تا نوع غذا و مهمانیها و مطبوعات که همه مورد تمسخر قرار گرفت. در کنار این تبلیغات دستگاه های دولتی هم همراهی میکردند. فدائیان اسلامی در قالب امر به معروف و نهی از منکر بسیار مصمم بودند که رفتارشان نتیجه بخش باشد. مرحوم آیت الله طالقانی از کسانی بود که در عرصه امر به معروف پیشرو بود و جریان پویایی بود که به نوع پوشش غرب گرایان سوال وارد میکردند. و همچنین به مفاسدی که در سطح شهر رواج پیدا کرده بود. در بازجوییها و در آن شرایط سخت هم شهید خلیل طهماسبی رسوخ فرهنگ غرب را به نقد میکشد. نقد فرهنگ غربی و نقد سلطه بیگانان یکی از کارهای جدی فدائیان اسلام بود که روند تند و پروسعت رواج فساد را بگیرد.
موسی حقانی تاکید کرد: اصل بعدی در مبارزات آنها صیانت از ایران بود. ایران به عنوان پایتخت تشیع و ام قراء و شیعه خانه اهل بیت همیشه از سوی علمای بزرگ ما مورد توجه بود و صیانت از آن مورد توجه قرار داشت و این ویژگی در شیعه خانه اهل بیت خلاصه میشود و صیانت از آن برای هر شیعه واجب است. در دوره پهلوی اول و دوم نفوذ بیگانه را در ایران مشاهده میکنیم. نفوذ در حد گستردهای شکل گرفته بود و به گونهای کشور به تسخیر آنها درآمده بود و آغاز از نفوذ بود و به تسخیر از درون رسیده بودو فدائیان اسلام در ایران زمانی شکل گرفته بودند که باید در کنار مبارزه با عوامل خارجی با عوامل داخلی نیز مبارزه میکردند.
وی در پایان گفت: آخرین حرکتی که آنها قصد داشتند انجام دهند حذف حسین علاء بود که قصد داشت پیمان نظامی بغداد را امضاء کند. فداییان اسلام میگفتند در نتیجه امضا پیمان نظامی بغداد با بلوک غرب جوانان ما فقط برای منافع انگلیس و غرب کشته میشوند. آنها در آن شرایط سخت و شکنجهها به نقد آنها ادامه میدادند و میگویند ما چرا باید جوانانمان برای آنها به کشتن بدهیم. حرکت دوم هم حذف رزم آرا بود که منجر به ملی شدن صنت نفت شد. نکته مهم آن است که حرکت فدائیان اسلام حرکت گروه اندک مسلح که بدون هیچ هدفی نبود و در اصل در راستای صیانت از ایران بوده است و جالب توجه آن است که در مجموعه بازجویی ها منطق خودشان را در این مبارزه دفاع از سرزمین ها معرفی میکنند و ما احتیاجی به اجازه نداشتهایم چون در دفاع که اجازه لازم نداریم و در ما در مقابله با بیگانه این کار را کردیم.