معاهدات تجاری ایران با بیگانگان اگرچه غالباً باعث می شد تا سرمایه ها و منابع کشور به وسیله واردکنندگان و صادر کنندگان خارجی و به طور خاص روسی و انگلیسی چپاول شود، اما تبعات دیگری نیز داشت. جالب است بدانیم که معاهدات اقتصادی و ورود تجار خارجی به ایران تبعات سیاسی و اطلاعاتی نیز داشت . . .