در اسناد و مدارک تاریخ اجتماعی مربوط به تهران عـصر قـاجار، دو آمار از دار الخلافه تهران در دسترس اسـت کـه شمار مدارس و دیگر نهادهای علمی آموزشی و مؤسسات وابسته به آنها را به ترتیب زیر معرفی می‌نماید...
۱
در اسناد و مدارک تاریخ اجتماعی مربوط به تهران عـصر قـاجار، دو آمار از دار الخلافه تهران در دسترس اسـت کـه شمار مدارس و دیگر نهادهای علمی آموزشی و مؤسسات وابسته به آنها را به ترتیب زیر معرفی می‌نماید. نخست، بر اساس آمار سال 1269 هجری، مدرسه 19 باب، مکتب‌خانه 14 باب، چـاپخانه 12 بـاب، صحافی و کتابفروشی 28 باب، کـاغذگری 1 بـاب. نکته قابل توجه و در عین حال دردناک اینکه در این آمارگیری در قبال این تعداد اندک از نهادهای علمی و آموزشی(غیر از مساجد عمومی و معلم خانه‌های ملاباحی‌ها)به تعداد 227 باب تریاک‌فروشی اشاره شده است. مـدارس و دیـگر نهادهای علمی آموزشی تهران در این محلاّت دایر بوده است؛ در محله اراک مدرسه مادر شاه و مدرسهء قاسم‌خانی. در محله عودلاجان مدرسه حاجی محمد حسین خان مروی، مدرسه میرزا صالح تهران، مدرسه حـاجی مـلا آقا رضـا، مدرسه سپهسالار قدیم، شش باب مکتب خانه، دو باب چاپخانه،یک باب کتابفروشی،چهار باب دواتگری. در محله بـازار مدرسهء محمّدیه، مدرسه حاجی محسن، مدرسه دار الشفا، مدرسهء صدر، مدرسه عـبد الله خـان، مـدرسه میرزا باب مشهور به مدرسه چال،چهار باب مکتب‌خانه و پنج باب چاپخانه. در محله سنگلج مدرسه آقا مـحمد خـواجه، مدرسه میرزا عبد الکریم، مدرسه یونس خان، مدرسه میرزا زکی نوری، مدرسه مـیرزا رضـا فـلکی، مدرسه حاجی ملاّ جعفر، هیجده باب صحافی و کتابفروشی و سه باب مکتب‌خانه. در محله چالمیدان چهار بـاب مکتب‌خانه، پنج باب چاپخانه. در سرشماری دیگر(دومین سرشماری)از تهران که در سال 1286 هـ ق انجام گرفته به سی و پنج باب مدرسه بدون ذکر نام آنها اشاره شده است.مـعلوم می‌شود که در فاصله هفده سال یعنی در فاصله سرشماری سال 1269 هـ.ق تا سال 1286 هـ.ق تنها شانزده باب مدرسه جدید تأسیس شده است.
cafetarikh.com/news/47128
تگ ها
تمام حقوق محفوظ بوده و استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.