تصاویری از پدر نقاشی ایران

محمد غفاری معروف به کمال‌الملک در ۱۲۲۶ خورشیدی در کاشان متولد شد. او پسر میرزا بزرگ و برادرزاده میرزاابوالحسن غفّاری معروف به "صنیع‌الملک" از اولین تحصیل‌کردگان ایرانی در فرنگ و از افراد پرنفوذ دوره قاجار بود. دوران کودکی را در روستایی نزدیک کاشان و در چنین خانواده هنردوست و فرهنگی سپری کرد. محمد غفاری در ۱۲ سالگی به تهران آمد و در مدرسه دارالفنون در رشته نقاشی مشغول تحصیل شد. معلم نقاشی او در دارالفنون "مزین‌الدوله" بود که لقب "نقاش‌باشی" داشت. محمد غفاری به سرعت در عرصه نقاشی پیشرفت کرد تا جایی که هنگامی که ناصرالدین‌شاه از این مدرسه بازدید می‌کرد، از یکی از آثار او بسیار خوشش آمد. این اثر پرتره اعتمادالسلطنه بود و این استقبال ناصرالدین‌شاه باعث شد که وی به دربار فراخوانده شده و به عنوان نقاش دربار انتخاب شود. در مدت حضورش در دربار، ۱۷۰ تابلو کشید که معروف‌ترین آن‌ها تالار آینه و اولین تابلویی است که "کمال‌الملک" خود آن را امضا کرده‌ است. "کمال‌الملک در ۱۲۷۶ خورشیدی پس از ترور ناصرالدین‌شاه برای تحصیل به اروپا رفت.

او بیش از سه سال از عمرش را در فلورانس، رم و پاریس گذراند و در موزه‌ها به رونگاری از آثار نقاشانی چون رامبراند و تیسین پرداخت. در پاریس با فانتن لاتور آشنا شد. سفر اروپا تاثیری مثبت در اسلوب کار و حتی طرز دید او گذاشت. اما در ۱۲۷۹ به دستور مظفرالدین‌شاه به ایران بازگشت و کار در دربار را ادامه داد، منتها عملاً نتوانست با خواست‌های شاه جدید کنار بیاید. سپس به عراق رفت و چند سالی در آنجا ماند. سال‌های ۱۲۸۱ تا ۱۲۸۳ خورشیدی پرده‌های "زرگر بغدادی" و "میدان کربلا" را نقاشی کرد و دوباره به ایران بازگشت. بازگشت کمال‌الملک به ایران، مصادف با انقلاب مشروطه شد. او اگرچه به مشروطه‌خواهان متمایل بود، ولی در جنبش مشروطه مشارکت مستقیم نکرد. در این هنگام کمال‌الملک با انتشار مقالات و ترجمه برخی آثار ژان ژاک روسو و دیگر نویسندگان آزادی‌خواه فرانسه به سهم خود با حرکت مردم، همراه شد. در سال‌های بعد، مدیریت مدرسه صنایع مستظرفه را بر عهده گرفت. او در این مدرسه به پرورش شاگردانی همت گماشت که بعدها استادانی در مکتب او شدند.

او سرانجام در ۱۳۰۶ خورشیدی به دلیل اختلافاتی که با وزیران معارف بر سر استقلال مدرسه پیدا کرد از کار تدریس و شغل دولتی دست کشید و در ۱۳۰۷ خورشیدی به ملک شخصی خود در حسین‌آباد نیشابور کوچید. محمد غفاری سرانجام در ۲۷ مرداد ۱۳۱۹ خورشیدی بر اثر کهولت در ۹۵ سالگی چشم از جهان فرو بست. او وصیت کرده بود که در باغ خودش واقع درحسین آباد دفن شود، اما بنا به دلایلی وی را در نیشابور به خاک سپردند.