عشقی که ناصرالدین شاه بر مزارش آرام گرفت

جيران ملقب به فروغ السلطنه از همسران برگزیده ناصرالدين شاه بود. جيران دختری زیبا از اهل تجریش بود. چشمانی چنان گیرا داشت که از هر بیننده دل میربود. شاه نیز به دیدگان آهوی وی دلباخته و اسیر عشقش شده بود. روزی دور از او زیستن نمیتوانست و ماهی جز وی در آسمان زندگی خود نمیدید. در کنار جيران دیگر همسران خود را از یاد برده و آتش حسادت در دل خسته آنان افروخته بود. جيران از شاه دو پسر آورد که هردو ولیعهد خوانده شدند ولی در کودکی از دست رفتند.
جیران در جوانی به بیماری درمان ناپذیر مبتلا آمد. شاه روزی چند بار و هر بار چند ساعت در کنار بستر بیمار محبوبش می نشست و بیشتر داروها را بدست خویش به وی میخوراند سرانجام حالش به وخامت گرائید و پزشکان در علاجش فروماندند. روزی که جیران واپسين دقايق تلخ و شیرین زندگی را میگذرانید شاه لحظه ای از بالینش دور نشد و چون آخرین دم بر روی لبان بيرنگش سرد شد همسر تاجدار بر جسد بی جان دلدار زار گریست...
ناصرالدین شاه هرگز لقب جيران واجازه ی سکونت در عمارت اورا به کسی نداد. گاه خود بدان خلوت انس رفته زمانی بافکر روزگار گذشته ویادگارهای یار از دست رفته همدم و هم داستان میگشت.
تاشاه را جان به تن بود مهر جیرانش ازدل بیرون نشد و روزی که در حرم عبدالعظيم هدف تیر بیداد گشت دست بر زخم سینه نهاده خود را به ارامگاه جیران رسانید . در کنارش جان داد و همانجا بخاك سپرده شد. از آنجا که تیر بر قلب پر مهر شهریار نشست تا تربت یار چند گام بیش فاصله نبود و این آخرین راهی بود که پس از پنجاه سال سلطنت با دل خونبار پیمود.

منبع: یادداشتهایی از زندگی خصوصی ناصرالدین شاه/ دوستعلی خان معیرالممالک/ صص 38-39