با مرخص کردن سردار همایون، عملا اختیار کامل قزاقها به دست رضاخان داده شد. رضاخان، با موقعیتی که اکنون در نیروی قزاق کسب کرده بود و پشتیبانی، که از سوی آیرنساید می شد، آماده بود تا آخرین گفت و گوها را در مورد ماموریت خود با آیرونساید داشته باشد.
محققانی چون نیکی ار کدی معتقدند که ایرانیان درباره نقش انگلیسی ها در کودتای سوم اسفند 1299 اعتقادی اشتباه دارند و به غلط انگلیس را عامل کودتا می دانند. عبارات زیر می تواند قضاوت کند که آیا ایرانیان در این باره اشتباه می کنند یا خانم کدی؟
«با مرخص کردن سردار همایون، عملا اختیار کامل قزاقها به دست رضاخان داده شد. رضاخان، با موقعیتی که اکنون در نیروی قزاق کسب کرده بود و پشتیبانی، که از سوی آیرنساید می شد، آماده بود تا آخرین گفت و گوها را در مورد ماموریت خود با آیرونساید داشته باشد. سومین ملاقات ثبت شده آیرنساید و رضاخان در 31 ژانویه 1921/11 بهمن 1299 در گراند هتل قزوین، مقر ستاد نورپرفورت، صورت گرفت. از جزئیات گفت و گوهای انجام شده چیزی در دفتر یادداشت آیرنساید درج نشده است او فقط می نویسد: «رضاخان خیلی عجله دارد که هر چه زودتر به کاری مشغول شود و از اینکه وجودش در قزوین عاطل و باطل مانده بسیار ناراحت است.»
«آخرین ملاقات میان آن دو در 12 فوریه 1921/ 23 بهمن 1299 (بنا به روایتی در 28 بهمن) انجام گرفت. آیرونساید در این باره می گوید: «با رضاخان گفت و گو کردم و او به طور قطع به فرماندهی قزاقها گماشتم.»
منبع: سید مصطفی تقوی مقدم، فراز و فرود مشروطه، تهران، موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، 1391، چاپ دوم، ص 457
cafetarikh.com/news/48716
تگ ها
تمام حقوق محفوظ بوده و استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.