جشن تولد چرچیل در تهران

چون روز ۳۰ نوامبر ۱۹۴۳ [۶ آذر] یعنی آخرین روز برگزاری کنفرانس سران در تهران با سالروز تولد وینستون چرچیل مصادف بود، او تصمیم گرفت به مناسبت روز تولدش به میهمانی شام به افتخار پرزیدنت روزولت و مارشال استالین در سفارت انگلیس ترتیب دهد. چون برای شخص استالین مسئله صرف غذا در خارج از سفارت شوروی جنبه غیر عادی داشت، موقعی که دو ژنرال شوروی قبل از برگزاری مراسم به سفارت انگلیس وارد شدند و همه جا را از نظر امنیتی بازرسی کردند، من زیاد تعجب نکردم.
دلهره من بیشتر از نظر وضع برق تهران بود که مبادا درست در بحبوحه مراسم و هنگام صرف شام قطع شود، زیرا عملکرد کارخانه برق تهران به دلیل فرسودگی و کهنگی اصلا قابل اطمینان نبود و در خیلی موارد پیش می آمد که برای مدت بك الى دو ساعت شهر دچار خاموشی شود. این البته به هیچ وجه ناشی از قصور گردانندگان و مهندسان ایرانی اداره برق نبود، زیرا آنها در طول برگزاری کنفرانس تهران تمام سعی و همت خود را بکار گرفتند تا جریان برق بطور مستمر برقرار باشد و همچنین با لطف فراوان کاری کردند که مراسم تولد چرچیل و شام سفارتخانه نیز بدون خاموشی بخوبی برگزار شود و موردی برای استفاده از چراغهای زنبوری - که برای چنین مواقعی ذخیره داشتیم - پیش نیاید.
تنها خانمی که در این مراسم حضور داشت دختر چرچیل، میسیز الیور بود. کیک تولد چرچیل را روی میز، مقابل او گذاشته بودند. این کیک به وسیله آشپز سفارت تهیه شده بود و علامت «V» که نشانه پیروزی است، روی آن نقش بسته بود و 69 شمع دور تا دور آن وجود داشت. شمع‌ها را روشن کردند و مهمانی شروع شد. مارشال استالین که آن شب فوق‌العاده سرحال بود سمت چپ مستر چرچیل نشست.
در سخنرانی‌های کوتاه سر شام چندین بار چرچیل استالین را «دوست جنگاور من» خطاب کرد. شام آن شب شامی ساده بود؛ سوپ ایرانی و ماهی سفید که از دریای خزر صید شده بود. کیک در موقع دسر صرف شد و مهمانی بعد از نیمه شب پایان یافت. روی میز شام شمعدان‌های زیبایی گذاشته بودند و پنج خدمتکار حرفه‌ای مشغول پذیرایی از مهمان‌ها بودند.

پ.ن:دولت ايران در جريان تشكيل این كنفرانس در تهران نبود و حتي هیچ خبری از مذاكرات این كنفرانس به مسئولان ايراني داده نشد. تنها در روز ورود رهبران متفقين، نخست‌وزير ايران ـ علي سهيلي ـ در جريان این کنفرانس قرار گرفت.چرچيل و روزولت حاضر نشدند به ديدار شاه بروند و با وي تنها در محل سفارت ديدار مي‌كردند.ديدار استالين با شاه در كاخ مرمر نيز با تلاش و يكي از اطرافيان شاه به نام احمدعلي سپهر (مورخ‌الدوله) از مسئولان سفارت شوروي صورت گرفت.