زندگی رضاخان تا سنین میانه در بیسوادی گذشت و از آن پس به کمک یکی از دوستانش در قزاقخانه شروع به خواندن و نوشتن کرد. در این دوره با اشخاصی همچون سردار اسعد بختیاری و یپرم خان ارمنی در برخی از مأموریتها همراهی کرد.
پهلوی اول، رضاشاه، در عصر ناصری (1256/1295 ش) در یک خانوادهی نظامی در قریهی آلاشت سوادکوه مازندران به دنیا آمد. وی سی و دومین و آخرین فرزند عباسعلی خان (عباسقلی) معروف به داداش بیگ از افسران هنگ سوادکوه بود. مادرش، نوش آفرین، از مهاجران مسلمان گرجستان و پنجمین همسر عباسعلی خان بود که، پس از درگذشت همسر، به دنبال نزاع خانوادگی بر سر وراثت، با فرزند خردسالش، رضا، راهی تهران شد. برخی تبار رضاشاه را ترک خواندهاند.که محل تردید است. رضا در دوران نخست زندگی به همراه مادر در منزل داییاش، ابوالقاسم بیگ که خیاط قزاقخانه بود، در محلهی سنگلج تهران مأوا گزید و تحت سرپرستی وی به تدریج زبان روسی را (در حد محاوره) آموخت.
زندگی رضاخان تا سنین میانه در بیسوادی گذشت و از آن پس به کمک یکی از دوستانش در قزاقخانه شروع به خواندن و نوشتن کرد. در این دوره با اشخاصی همچون سردار اسعد بختیاری و یپرم خان ارمنی در برخی از مأموریتها همراهی کرد. از جمله مأموریتهای وی دفع شورش سالارالدوله، برادر محمدعلی شاه، در غرب کشور بود که تحت فرماندهی عبدالحسین میرزای فرمانفرما به مقابله با وی شتافت. مأموریتهای او در نقاط مختلف کشور و ارتقا تا درجهی سرتیپی (میرپنجی) از موفقیتهای نظامی وی در دوران قزاقی محسوب میشود. در دورهای که درجهی نایبی (ستوان سومی) داشت به دلیل مهارتش در استفاده از مسلسلهای ماکسیم به رضا ماکسیم شهرت یافت.