فروغی مهره‌ای که انگلیس بود

از فروغی به عنوان یکی از چهره‌های مطرح در تاریخ معاصر ایران یاد می‌شود. او یک انگلوفیل بود و انگلیسی‌ها اعتماد زیادی به او داشتند. از این رو در بسیاری از دوره‌های سیاسی حساس از او به عنوان مهره خود استفاده کردند:

«دولت علی منصور در تاریخ 25 اوت 1941 استعفا کرد. شخصی که انگلیسی‌ها برای اجرای نقشه‌هایشان انتخاب کرده بودند، محمدعلی فروغی، ذکا ءالملک، بود که در روز 28 اوت 1941 رئیس الوزرا شد. وزرای کابینه فروغی همگی قبلاً در پُست‌های عالی مملکتی تحت حکومت رضاشاه خدمت کرده و در آن ذینفع بودند. علی الظاهر، برای رضاشاه و فروغی این حلقه کامل بود. فروغی تقریباً در تمام کابینه‌های دولت که تا سال 1935 تحت حکومت رضاشاه تشکیل شده بود حضور داشت. فروغی اولین رئیس الوزرای رضاشاه، و از قضا آخرین رئیس الوزرای او بود. او در پُست هایی نظیر وزارت جنگ، وزارت عدلیه، وزارت مالیه، وزارت خارجه، و سفارت ایران در ترکیه خدمت کرده بود. چنانکه موری اشاره می‌‌کند، روابط فروغی با رضاخان بسیار صمیمی بود. این روابط، و بدون شک روابط نزدیک فروغی با انگلیسی‌ها، او را از دچار شدن به سرنوشت هم قطارانش نجات داد. انگلیسی‌ها می‌‌خواستند موقعیت خود را در ایران حفظ کنند و مطمئن باشند که سابقه نکبت بار بیست سال گذشته، غارت‌ها و وحشی گری ها، پاک می‌‌شود و یا تا آنجا که ممکن است پنهان می‌‌ماند. این کار فقط با برکنار شدن رضا شاه و نشستن پسرش بجای او ممکن بود. فروغی را انتخاب کردند که ابزار همین سیاست باشد؛ همانگونه که رضا شاه در سال 1921 بود.»

منبع: محمدقلی مجد، رضاشاه و بریتانیا بر اساس اسناد وزارت خارجه آمریکا، مترجم مصطفی امیری، تهران، موسسه مطالعات و پژوهش‌‌‌‌‌‌‌‌‌های سیاسی، 1389، صص 475- 476