احسان نراقی خطاب به یک دانشجو: کسانی که رولزرویس سوار می‌شوند، در حال حاضر، در جاده‌های کالیفرنیا و جنوب فرانسه رانندگی می‌کنند و در تهران، صرفاً کسانی باقی مانده‌اند که با ماشین‌های گذری به دیدن اعلیحضرت می‌روند.
۰
بعد از اوج گرفتن اعتراضات مردمی، بسیاری از حامیان شاه که جز قشر ثروتمند و رانت‌خوار محسوب می‌شدند، از کشور خارج شده و به نوعی فرار کرده بودند. گرچه نمی‌توان آمار دقیقی از تعداد افرادی که کشور را ترک کردند ارائه داد؛ اما مکالمه احسان نراقی با شاه به خوبی نشان می‌دهد که اولاً این افراد به چه گروهی تعلق داشتند، در ثانی نگرش مردم نسبت به این افراد چگونه بوده است:
««اعلیحضرت، قبل از پرداختن به وضعیت سیاسی، مایلم از یک مهندس جوان، پیغامی را برسانم.». «چه طور؟ مربوط به چه می‌شود؟»
«اعلیحضرت، به هنگام آمدن به کاخ، این شخص مرا سوار کرد و در نتیجه، با یکدیگر صحبت کردیم.»
«پس اتومبیل نداشتيد؟ چرا از رئیس تشریفات نخواستید تا برایتان ماشين بفرستد؟».
«اعلیحضرت، اعتصاب کارمندان، به افراد دفتر انستیتوی من هم سرایت کرده است. اگرچه کمیته اعتصابات، استثنائاً و به دلایلی، عملا ًبه راننده‌ام اجازه کار داده است، مع‌ذلک، ترجیح دادم تا مانند بقیه عمل کنم و سوار ماشین‌های عبوری شوم. همه چیز به خوبی اتفاق افتاد. مهندس جوانی که مرا سوار کرد، بسیار دوست داشتنی بود و مکالمه جالب توجهی هم با او داشتم.».
«او به شما چه گفت؟».
«در ابتدای امر، وقتی با تعجب بسیار متوجه شد یک استاد دانشگاه، با استفاده از ماشین‌های عبوری، برای ملاقات با شخص شاه، می‌خواهد به کاخ نیاوران برود، نظرش را چنین ابراز داشت: "من فکر می‌کردم کسانی که به ملاقات با اعلیحضرت می‌روند، یا رولزرویس سوار می‌شوند و یا کادیلاک. اصلاً نمی‌توانستم تصور کنم که آنها از ماشین‌های گذری استفاده کنند.»
شاه که کنجکاو شده بود، پرسید: و شما چه جواب دادید؟ «قربان، به او گفتم کسانی را که او می‌گوید، در حال حاضر، در جاده‌های کالیفرنیا و جنوب فرانسه رانندگی می‌کنند و در تهران، صرفاً کسانی باقی مانده‌اند که با ماشین‌های گذری به دیدن اعلیحضرت می‌روند...»
منبع: احسان نراقی، از کاخ شاه تا زندان اوین، ترجمه سعید آذری، تهران، مؤسسه خدمات فرهنگی رسا، 1372، ص 136
cafetarikh.com/news/49970
تگ ها
تمام حقوق محفوظ بوده و استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.