قیام 15 خرداد 1342 قیامی بزرگ به رهبری امام خمینی در دهه 1340 بود که تاثیرات زیادی را از منظر سیاسی بر روابط گروه‌های مذهبی با حکومت برجا گذاشت. این قیام وضعیت مخالفان سیاسی به خصوص گروههای مذهبی با حکومت را نیز مشخص کرد

سخنرانی امام در 13 خرداد 1342 که در واکنش به حادثه مدرسه فیضیه و تحولات بعد از آن رخ داد، بازتاب شدیدی در میان مردم و عوامل حکومت داشت. چنانچه بعد از این سخنرانی، مردم اعتراضات بزرگی را علیه حکومت به راه انداختند

دستگیری امام خمینی (ره) به وسیله‌ی رژیم پهلوی در خرداد 1342 بازتاب بسیاری در کشور داشت. همه‌ی مردم اعم از مرد و زن و پیر و جوان به این اقدام رژیم پهلوی که توهین به مرجعیت، روحانیت و تشیع محسوب می‌شد واکنش نشان داده و موجی از اعتراض سراسر کشور را فراگرفت.

تظاهرات ۱۵ خرداد، مجموعه وقایعی است که در خرداد ۱۳۴۲ خورشیدی در پی بازداشت روح‌الله خمینی، در انتقاد به لایحه‌ی انجمن‌های ایالتی و ولایتی و انقلاب سفید رخ داد. این تظاهرات در شهرهای تهران، قم و ورامین علیه دولت اسدالله علم در زمان حکومت محمدرضا شاه پهلوی برگزار شد و به زد و خورد بین مأموران شهربانی و تظاهرکنندگان انجامید. برخی تحلیل‌گران و نیز خمینی ...

قیام 15 خرداد، نقطه عطف مهمی در تغییر روابط علما و روحانیون نجف با علمای ایرانی بود. گرچه پیش از آن نیز رابطه علمای نجف با علمای ایران، رابطه‌ای مناسب بود، اما قیام 15 خرداد، همبستگی علمای نجف با مردم ایران را بیشتر کرد.

بعد از تصویب کاپیتولاسیون، امام به شدت با این قانون استثماری مخالف کرده و یک سخنرانی آتشین علیه آن ترتیب داد. این سخنرانی که برخلاف انتظار شاه بود، باعث ترس و وحشت رژیم شد.

بعد از بازداشت امام خمینی در خرداد 1342، مردم در اعتراض به این موضوع تجمعی اعتراضی شکل دادند که بسیاری از آن با عنوان تجمعی بزرگ و بینظیر یاد کرده و معتقدند این تجمع نقطه عطف اصلی گروه‌های مبارز مذهبی در مخالفت با حکومت پهلوی بود.

 1- نقش بازار در قیام 15 خرداد؛ رحیم روح‌بخش؛ مرکز اسناد انقلاب اسلامی، (1381) کتاب «نقش بازار در قیام 15 خرداد» به قلم آقای رحیم روح‌بخش، سعی دارد با پژوهش در اسناد ساواک، خلأ اخبار مستند از حضور بازاریان در قیام 15 خرداد سال 1342 را جبران کند. اسنادی که به تبیین شیوه‌های مبارزات بازاریان همچون اعتصاب و تعطیلی بازار،...

تصاویری از قیام خونین 15 خرداد

ر این اساس در اولین جلسه هیأت دولت در پی سرکوب قیام 15 خرداد، اسدالله علم ـ که خود عامل و مجری سرکوب این قیام بود ـ در صدد برآمد به طریقی رضایت این افراد را جلب نماید تا شاهد حضور مجدد آنان در تظاهرات و قیام‌های مشابه نباشد. برای این منظور موضوع حمایت از خانواده‌های آسیب‌دیده در قیام مذکور اعم از خانوادة شهدا، معلولان و مجروحان مورد توجه قرار گرفت....

از دید ارتشبد حسین فردوست، اویسی افسری کم سواد بود که در فروش محموله‌های بزرگ تریاک دست داشت، از دید تیمسار قره‌باغی، اویسی فردی دروغگو و متملق بود و از دید مردم، اویسی فردی جنایت‌کار بود که در دو فاجعه 15 خرداد 1342 و 17 شهریور 1357 نقش اساسی داشت.