در خصوص اصلاحات پهلوی اول در ساختارهای سیاسی، اجتماعی، نظامی و اقتصادی کشور مطالب متعددی گفته شده است . استفانی کرونین یکی از پژوهشگران خارجی در مقاله خود با «اصلاحات از بالا، مقاومت از پایین: مخالفان نظم نوین در ایران» برخلاف نگاه رایجی که در بین بسیاری از نویسندگان خارجی به چشم میخورد؛ به گونهای مستند این تجددگرایی را به نقد کشیده و نکاتی را برشمرده ...
گفته می شود ماجرای فرار «محمدرضاپهلوی» از کشور که دوبار انجام شد که آخرین بار پیش از پیروزی انقلاب بود، درباره رضاشاه نیز مصداق داشته است. در همین رابطه نقلی از ملک الشعرای بهار آمده است
برخی از نمایندگان طرفدار رضاخان در مجلس در سال 1302 با تاسیس کمیته ویژه زیرمجموعه حزب دمکرات نقش زیادی در ارتقای منزلت سیاسی رضاخان داشتند. اعضای این کمیته، در جلسه ای محرمانه بر ریاست عالیه رضاخان بر امورات مملکتی صحه گذاشتند. افراد این جلسه عبارت بودند از سید محمدصادق طباطبایى، سلیمان میرزا اسکندرى، میرزاکریم خان رشتى وخدایارخـان بودند
عبدالحسین میرزا فرمانفرما در کودتای 1299 در زمره رجالی بود که به بند و زنجیر کشیده شد و در تمام دوران حکومت سید ضیاء در زندان به سر می برد. روزی که سید ضیاءالدین از ایران رفت و احمدشاه کلیه زندانیان سیاسی را در کاخ فرح آباد به حضور پذیرفت و نخست وزیری قوام السلطنه را به آنها مژده داد هر یک از رجال و معاریف در حضور شاه سخنی گفتند . . .
در دوره دوم حکومت رضا شاه بر کشور، او زمینهای بسیاری را تا پایان پادشاهیاش در سراسر ایران، بهویژه در شمال ایران را به نام خویش کرد و در اواخر سلطنت حدود 7000 روستا به نام او ثبت شده بود. همچنین چندین کارخانه در ایران بنام وی به ثبت رسیده بود . . .
در این سند، فهرست بلند بالایی از هدایای ارسالی به دفتر اموال منقول اداره آرامگاه رضاشاه مشاهده میشود. رضاخان پادشاه معزول، در ژوهانسبورگ آخرین ماههای زندگی خود را با اندوه و تلخکامی سپری کرد و با بیماری قلبی که عارض او شده بود بالاخره در 4 مرداد ماه 1323 درگذشت . . .
در دوره پهلوی اول مسئولین نظارت بر محصولات انتشاراتی علاوه بر اینکه مطبوعات داخل کشور را دقیقاً تحت نظارت خود داشتند؛ به جرایدی که در خارج از کشور تولید شده و به ایران وارد می شدند چه نشریات فارسی زبان و چه نشریات بیگانه شدیداً حساس بودند . . .
در این سند که در دوران تبعید در موریس توسط رضاخان به عصمت دولتشاهی همسر خود ارسال شده است؛ رضاخان تاکید کرده است که ترتیبات لازم جهت پرداخت طلب وی از دربار پهلوی انجام خواهد شد . . .
سربازگیری اجباری، به طوری که مردان ایرانی می بایست همگی دوره ای از زندگی شان را در خدمت سربازی بگذارند، از ابداعات دوره پهلوی اول و دوره زمامداری رضاشاه است. این مسئله مخالفت های زیادی را به همراه داشت. آنچه در زیر می آید یکی از شدیدترین این مخالفتها است که واکنش رضاشاه را نیز به همراه داشت . . .
پس از اشغال ایران توسط متفقین در شهریور 1320 و تبعید رضا خان درباره قتل های صورت گرفته در دوران زمامداری دیکتاتور اخبار متنوعی منتشر شد که برخی از آنها حکایت از جنایتهای مهلکی دارد که جز در زندانهای مخوف استالین نمی توان نمونه های آن را یافت. در یکی از اخبار مربوط به این موضوع که در 12 دی ماه سال 1320 شمسی در «ستاره هفتگی» منتشر شده بود می خوانیم ...
اعلامیه کمیته قیام سعادت خطاب به هم مسلکان مسلمان در موضوع اضمحلال عمر کودتای 3 اسفند 1299 ، لزوم مبارزه با استبداد رضاخان سوادکوهی از جمله زندانی نمودن آزادیخواهان ، توقیف روزنامه ، مبارزه با افکار اسلامی ، غارت اموال مردم ، غارت ثروت های گیلان ، قزوین ، آذربایجان و ... ، قتل آزادیخواهان ، لزوم جلوگیری از اجرای هدف رضاخان در انقراض قاجاریه و به سلطنت ...
با توجه به این حقیقت که دولت ایران نسبت به چگونگی انعکاس اخبار داخلی در خارج از کشور بسیار حساس بود واکنش آن نسبت به جراید خارجی دوگانه بود. هرگاه نشریه ای با دید موافق اخبار مربوط به سیاستهای دخلی دولت ایران را انتشار می داد نه تنها موجب خشنودی دولتمردان ایران می شد؛ بلکه این گونه جراید پاداش نقدی نیز دریافت می کردند...
از میان نخست وزیران پهلوی اول، بدون شک محمدعلی فروغی جایگاه ویژه ای در تحولات سیاسی داشت. وی که به عنوان اولین و آخرین نخست وزیر رضاخان انتخاب شده بود؛ روابط بسیار ویژه و خاصی با رضاخان داشت. به اعتقاد اکثریت درباریان و دولتمردان پهلوی اول، رضاشاه در رفتار با فروغی خصوصیتی داشت که با هیچ یک از وزراء و رجال مملکت، آن خصوصیت و رفتار را نداشت . . .
بلوشر سفیر آلمان در ایران در دوران سلطنت رضاشاه در فصلی از خاطرات خود تحت عنوان پس از سقوط وزیر دربار که به وقایع بعد ازبرکناری و مرگ تیمورتاش اشاره دارد می نویسد: «بعد از مرگ وزیر دربار دیگر کسی نبود که شاه امور را با او درمیان بگذارد، شاه ایران هیچ کس را محرم راز خود نمی دانست . . .
یکی از کاریکاتوریستهای معروف اوایل سلطنت پهلوی اول، رسام ارژنگی بود. استاد رسام ارژنگی (موزع زاده) یکی از برجسته ترین هنرمندان، طراح، نقاش، تصویرساز کتاب و کاریکاتوریست و نیز چهره پرداز اواخر دوره قاجاریه و حکومت پهلوی اول و دهه 1320 بود . . .
درباره نحوه برخورد رضاشاه با مقامات مملکتی ابوالحسن ابتهاج در کتاب خاطرات خود می نویسد: «امیرخسروی (رئیس بانک ملی) روزهای جمعه شرفیاب می شد و گزارشهای مربوطه را به طور کلی به عرض شاه می رساند و از رضاشاه دستور می گرفت. وقتی بعدها من معاون امیر خسروی شدم، روزهای شنبه می آمد . . .
رضاشاه هرگز نتوانست مشروعیت لازم را برای دستگاه حکومت پهلوی بدست آورد. چرا که او نه به شکلی مردمی، بلکه با یک کودتا توانست قدرت را در ایران قبضه کند. جدا از اینکه این کودتا نیز انگلیسی بود. از این رو حتی ارتش رضاشاه نیز آنگونه که باید و شاید به او وفادار نبودند. بخصوص اینکه بخش عمده ای از این ارتش نیز سربازان وظیفه بودند. خاطرات کوثری به خوبی بیانگر ...
دهه 1960 را می توان عصر حرکتهای انقلابی و جنبشهای دانشجویی در آلمان دانست که متاثر از رویدادهای سیاسی این دوره از جمله اقدامات انقلابی در آمریکا جنوبی و جنگ ویتنام بود. سفر محمد رضا پهلوی شاه ایران به آلمان غربی مصادف با چنین دوره ای بود. در سال 1967 شاه به همراه همسرش فرح دیبا به برلین رفت، نیروهای مخالف رژیم شاه با برگزاری راهپیمایی به این سفر اعتراض ...