امروز سالگرد تولد توپولف

آندره توپولف، مهندس و طراح بزرگ هواپیما در دهم نوامبر سال 1888 به دنیا آمد. او بیش از یکصد هواپیما طراحی کرده است.
آندره در سال 1908 در دو دانشگاه روسیه پذیرفته شد؛ مدرسه عالی فنی مسکو و انستیتوی مهندسان راه‌آهن. توپولف به مدرسه عالی فنی مسکو رفت و در سال 1909 مطالعه آیرودینامیک را زیرنظر ژوکوفسکی،از پیشگامان صنعت پرواز روسیه، آغازکرد.

در همین دوران بود که آندره یکی از اولین تونل‌های بادجهان و اولین تونل باد روسیه را برای آزمایشگاه مدرسه عالی فنی ساخت.

در سال 1911 توپولف به انقلابیون پیوست و اندکی بعد دستگیرشد. او به زادگاهش تبعید شد و تا سال 1914 اجازه نیافت که به محیط علمی بازگردد. سرانجام در سال 1918 به‌عنوان مهندس مکانیک و با پایان نامه‌ای درباره هواپیماهای آب‌نشین فارغ‌التحصیل شد. در دهه بیست توپولف در همان دانشگاهی که علم پرواز را آموخته بود به آموزش آیرودینامیک مشغول شد.

در سال 1929 تلاش‌های توپولف به بنیان‌گذاری «انستیتو مرکزی آیرودینامیک و هیدرودینامیک» انجامید.

وظیفه دفتر طراحی مرکزی این سازمان تهیه طرح‌هایی برای ساخت بمب‌افکن‌ها و هواپیماهای تجاری بود. توپولف به طرح‌های تمام فلزی یونکرس، پیشگام هوانوردی آلمانی، علاقه‌مند بود و سعی داشت تا راه او را ادامه دهد.

درهمین دوران بود که توپولف بارقه‌ای از خلاقیت خود را به نمایش گذاشت؛ طراحی توپولف تی بی-3 اولین بمب‌افکن سنگین 4 موتوره جهان که هیچ ستون نگهدارنده‌ای برای بال‌هایش نداشت. طراحی این هواپیما در سال 1926 آغازشد و تا سال 1929 به طول انجامید.

این هواپیما توانست 4 رکورد پروازی را در آن زمان بشکند و با اینکه در زمان جنگ جهانی دوم یک هواپیمای منسوخ و کهنه بود بازهم به‌صورتی گسترده در نقش بمب‌افکن یا هواپیمای باری به کارگرفته شد. در تابستان 1941 حدود 25 درصد بمب‌افکن‌های ارتش سرخ را این هواپیما تشکیل می‌داد. کیفیت توپولف تی بی-3 به اندازه‌ای خوب بود که آلمان‌ها آن را به غنیمت گرفتند و به خدمت درآوردند.

بمب‌افکن توپولف-اس.بی اولین پروازش را در سال 1934 انجام داد و بسیاری از آنها در اسپانیا، چین، مغولستان، فنلاند و همچنین در برابر آلمان جنگیدند. زمانی که شعله‌های جنگ جهانی دوم به شوروی کشیده شد این بمب‌افکن‌ها 94 درصد استعداد ناوگان بمب‌افکن‌های ارتش سرخ را تشکیل می‌داد. نمونه‌های غیرنظامی توپولف-اس.بی سال‌ها در خطوط هوایی بلوک شرق پرواز می‌کردند.

با گسترش دفاتر طراحی هواپیما در کشور شوراها، آندره تصمیم گرفت تا یک دفتر طراحی برای خود تاسیس کند. به هر حال تاسیس این دفتر برای توپولف خوش یمن نبود چرا که در سال 1937توسط سازمان امنیت استالین به جرم فعالیت‌های فاشیستی دستگیرشد و به زندان افتاد.
دو سال بعد سرویس امنیتی در یکی از آزمایشگاه‌های مخفی خود در نزدیکی مسکو تعدادی از دانشمندان و طراحان هواپیما را سازمان دهی کرد و آندره نیز به نزد آنان فرستاده شد. عاقبت در سال 1940 توپولف محاکمه و به ده سال زندان محکوم شد.

بمب‌افکن موفق توپولف-2 از خروجی‌های این آزمایشگاه مخفی بود. این هواپیما یک بمب‌افکن سریع بود که برای مقابله با یونکرس-88‌های آلمانی طراحی شد. این طرح توانایی‌های خود را اثبات کرد و بعدها به‌عنوان هواپیمای اژدرافکن، رهگیر و شناسایی به کارگرفته شد.

توپولف-2 سریع‌ترین، قدرتمندترین و بهترین بمب‌افکن متوسط در جهان درتمامی دوران جنگ جهانی دوم بود. تعداد2257 فروند توپولف-2 ساخته شد. در سال 1944 ستاره بخت توپولف طلوع کرد و درخشان‌تر از پیش شد.

در دوران جنگ جهانی دوم آمریکا دست به ساخت بمب‌افکن‌های دورپرواز زیادی زده بود که بمب‌افکن بی-29 گل سرسبد آنها به حساب می‌آمد. این بمب‌افکن در چنان ارتفاعی پرواز می‌کرد که رهگیری آن تقریبا برای تمامی جنگنده‌های آن دوران دور از دسترس بود و برد آن به اندازه‌ای بود که هیچ هواپیمای اسکورتی نمی‌توانست آن را تا مقصد همراهی کند.

روس‌ها بارها از آمریکا درخواست کردند که تعدادی از این بمب‌افکن‌ها را در اختیارشان بگذارد؛ اما سیاستمداران آمریکایی همیشه از این امر طفره می‌رفتند.

در انتهای جنگ 3 فروند بی-29 که توسط آتشبارهای ضدهوایی ژاپنی آسیب دیده بودند مجبور به فرود اضطراری در خاک شوروی شدند و به چنگ روس‌ها افتادند. این هواپیماها به‌عنوان مواد آزمایشی به دست توپولف سپرده شدند و توپولف آزاد شد تا روی «یک پروژه دفاعی مهم» کار کند.

توپولف کار روی بی-29‌ها را آغازکرد و آنها را تا کوچک‌ترین قطعه از هم جدا ساخت. کار مهندسی معکوس بی-29 با موفقیت همراه شد و در سال 1947 بمب‌افکن‌های توپولف-4 به همراه خدمه کاملا آموزش دیده در خدمت نیروی هوایی ارتش سرخ قرار گرفتند.

کمی بعد اولین بمب اتمی شوروی توسط یکی از همین توپولف-4‌ها پرتاب شد.توپولف در 23 دسامبر 1972 درگذشت.

منبع:دنیای اقتصاد