اگر در سلطنت مستبده ایالتی از ایالات وطن بدست غیر بیفتد و یا عهدنامه ناموسی شکنانه منعقد گردد مسئولیت آن به ذمه چند نفری که اداره امور را در دست گرفته اند علاقه می گیرد، ولی اگر چنین اتفاقی در تحت حکومت مشروطه واقع شود موجب روسیاهی ابدی تمام ملت می شود...
۰
حفظ مشروطیت و جلوگیری از بازگشت استبداد مهمترین دغدغه ای بود که مشروطه خواهان با آن مواجه بودند. بخصوص آنکه در هنگامه مشروطیت مشکلاتی عدیده ای که بخش مهمی از آن نیز خارجی بود، بر مشروطه طلبان وارد آمد. جنگ بین الملل اول و ناامنی و فقدان آذوقه از مهمترین این موارد است. اما اینکه چگونه می توان از مشروطه مراقبت و محافظت کرد، نیازمند بررسی و مداقه بود. متن گزیده ای که در پیش دارید، لزوم افزایش آگاهی و درک مردم از حقوق خود را مهمترین شرط دستیابی به این مهم می داند:
«چون ملتی زنجیر اسارت استبداد را گسخته]گسیخته[ و در جرگه حکومت مشروطه داخل گردید باید دائره معلومات خود را هر چه ممکن است بیشتر توسعه بدهد تا حیات سیاسی را مستحق شده و منقرض نشود. چه از روزی که رشته حکومت به دست عموم افتاد و مسئولیت آن نیز به گردن عموم است فرضا اگر در سلطنت مستبده ایالتی از ایالات وطن بدست غیر بیفتد و یا عهدنامه ناموسی شکنانه منعقد گردد مسئولیت آن به ذمه چند نفری که اداره امور را در دست گرفته اند علاقه می گیرد، ولی اگر چنین اتفاقی در تحت حکومت مشروطه واقع شود موجب روسیاهی ابدی تمام ملت می شود. پس ما را لازم است که در این موقع مهم و پرقیمت وضعیت خود را شناخته و از روی آشنائی به اصلاح نواقص دیرینه پردازیم که خدا ناکرده برای خود ننگ تاریخی بار نیاوریم و برای همه حصول این مقصود بهترین رسائل این است که به توسط اوراق ملیه ملت را جلا داده از حقوق خود بیاگاهانیم تا اینکه به اغوای مغرضین از اقدامات آزادی طلبانه بازنایستد...»1
پی نوشت ها:
1-آزاد، 15 ذی الحجه سال 1324، شماره اول، ص 2.
cafetarikh.com/news/32977
تگ ها
تمام حقوق محفوظ بوده و استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.