نخستین دانشگاه ایران

سرزمین کهن ایران که از هزاران سال پیش نهال فرهنگ وتمدن را در خود بارور ساخت در رشد و پیشرفت فرهنگ وتمدن بشری سهم بسزایی داشته است تاریخ تمدن بنیانگر نقش ارزنده ایرانیان در پیشرفت علوم وفنون است در دوره ساسانیان علاوه بر فتح سرزمین ها و جنگ های پی در پی علوم مختلف رشد آشکاری یافت و درحقیقت فرهنگ وتمدن ایرانی در آن دوران سرآمد ملل بسیار توانا در آسیا بود.

یکی از پادشاهان معروف ساسانی شاپور دوم معروف به ذوالاکتاف بود. در زمان همین پادشاه شهرهای مختلفی در ایران تاسیس شد نام یکی از این شهرها جندی شاپور بود که بسیاری از تاریخ نوسیان نام (به از اندیو شاپور ) را به نسبت داده اند این شهر در جنوب غربی ایران در خوزستان ونزدیک شوشتر واقع شده است خسرو اول که لقبش انوشیروان (روح جاودان ) بود در سال 531 م بر تخت نشست وزارت انوشیروان برعهده بزرگمهر بود که به دانایی شهرت داشت جندی شاپور به عنوان یکی از مراکز علمی دنیای کهن در این دوران گسترش یافت .

این مدرسه در زمان شاپور اول پای ریزی شده بود اما به همت وفرمان انوشیروان تعمیر شد و گسترش یافت دانشگاه جندی شاپور از مراکز آموزشی و تحقیقی بسیار مهم در دنیای آن زمان بود که تعداد زیادی دانشمند و پزشک در آن به تدریس و تحصیل و طبابت مشغول بودند در این مرکز علاوه بر کتب تالیف شده دانشمندان ایرانی بسیاری از کتاب های یونانی و هندی را به پهلوی ترجمه می کردند و تعلیم می دادند در آن زمان انوشیروان عده ای از فلاسفه یونان بعد تعطیلی آکادمی آتن به سبب تعصب امپراتوری روم به ایران پناهنده شدند و مورد حمایت این پادشاه قرار گرفتند.

آنان در دانشگاه جندی شاپور به تدریس مشغول شدند طب یونان در دانشگاه جندی شاپور رواج یافت فلسفه ارسطو وافلاطون در زمان انوشیروان به فارسی ترجمه شد برزویه طبیب نیز در زمان انوشیروان به هند رفت و باتنی چند از دانشمندان و کتب هند به ایران بازگشت مدرسه جندی شاپور در پیشرفت علم کیمیا (شیمی ) و زیست شناسی و علوم پزشکی نقش مهمی داشته است .

در این مدرسه آموزش و گفتگو به زبان سریانی بود از آنجا که زبان سریانی نزدیکی زیادی به زبان عربی دارد این امر خود باعث انتقال سریع و ساده تر علوم عهد باستان به دوره اسلامی شد .

انوشیروان گذشته از تاسیس دانشکده طب جندی شاپور به تاسیس مدرسه دیگری اقدام کرد که در آن ریاضیات و فلسفه ونجوم تدریس می شد مدرسه مزبور مهمترین مرکز پزشکی عصر باستان به شمار می رفت و محیطی برای تجمع دانشمندان با ملیت های گوناگون بود در این مدرسه دانشمندان سنت های پزشکی یونانی و هندی و ایرانی را در هم می آمیختند . افتخار ابداع روش درمان بیمارستانی را باید تا اندازه زیادی از آن ایرانیان دانست

جندی شاپور به هنگام فتوحات اعراب مهمترین مرکز پزشکی جهان بود این دانشگاه تا قرن ها از دانشگاه های بسیار مشهور جهان بود بعدها تمام مدرسه جندی شاپور به بغداد انتقال یافت و بدین ترتیب طب اسلامی از آن زمان آغاز شد.