مالاريا (نوبه، حمي ورمي، تب و لرز)، مهمترين بيماري اپيدميك در ايران قاجار بود. بيماري توانفرسا و در موارد بسياري نيز كشنده بود و در تمام كشور به ويژه در سواحل تحت حاره‌ای خزر (گيلان، مازندران و استر آباد) وجود داشت.
مهمترین بیماری شایع در دوره قاجار، بیماری مالاریا بود. این بیماری در نقاط خاصی از ایران فراگیری بیشتری داشت و به دلایل غیرمستقیم بر وضعیت معیشتی خانواده‌ها و به تبع آن وضع اقتادی کشور تأثیر منفی می‌گذاشت.
«مالاريا (نوبه، حمي ورمي، تب و لرز)، مهمترين بيماري اپيدميك در ايران قاجار بود. بيماري توانفرسا و در موارد بسياري نيز كشنده بود و در تمام كشور به ويژه در سواحل تحت حاره‌ای خزر (گيلان، مازندران و استرآباد) وجود داشت. در منطقه مذكور، بدليل باران‌زايي، آب و هواي تحت حاره‌ای و شاليزارهاي آبي برنج، هر فردي با مالاريا آلوده بود. شيوع اين بيماري بر بهره‌وري جامعه تأثير مستقيم داشت، زيرا مردم آلوده اغلب توانايي كار نداشتند. در مواقعي هم تأثير منفي بر روي برون ده محصول داشت، زيرا موجب افت نيروي كار كافي (در زمان‌هاي حساس چرخه كشاورزي) مي‌گرديد. هر چند فلات مركزي خشك و باير بود، ولي مالاريا همچنان در آنجا نيز شيوع داشت؛ زيرا شيوه‌هاي آبياري و روش‌هاي نگهداشت آب و پيوستگي مرداب‌ها با رودخانه‌ها، به گسترش مالاريا كمك مي‌كرد. از اين رو، مناطقي بودند كه بروز مالاريا در آنجاها تقريباً مشابه سواحل درياي خزر بود. نليگان بويژه از مناطق حاصلخيز شهريار و خار، نزديك تهران ياد مي‌كند كه شرايط چنان بد بود كه مردم در حوالي 1920 از حكومت مركزي براي اين بحران، راه برون‌رفت را طلب كردند زيرا بسياري هر سال مي‌مردند. البته نتيجه اين اعتراض فقط مقداري پند و اندرز بود نه كينين كافي و از اين رو، نتيجه بسيار ناچيزي عايد مردم گرديد.»
منبع: ویلم فلور، سلامت مردم در ایران قاجار، ترجمه دکتر ایرج نبی‌پور، تهران، انتشارات دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی بوشهر، 1387، ص 10
cafetarikh.com/news/48295
تگ ها
تمام حقوق محفوظ بوده و استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.