کشور ایران اهمیت زیادی برای آمریکا داشت. در واقع ایران به رهبری محمدرضا شاه، کشوری مهم در خاورمیانه محسوب می‌شد. دلایل اهمیت ایران متاثر از عوامل مختلفی بود. مهم‌ترین موضوع، عوامل سیاسی بود؛ اما در کنار آن مسائل اقتصادی نیز اهمیت زیادی داشت

حضور پرتغالی‌ها در خلیج فارس و هرمز، آغازگر دوران جدیدی در این منطقه بود. پرتغال توانست با حضور در هرمز و خلیج فارس منافع سرشاری را از آن خود کند و در کنار آن تسلط خود را سالیان سال تداوم بخشد

خلیج فارس یکی از مناطق مهم در میان استعمارگران بود. پرتغال اولین کشوری بود که توانست بر این منطقه نفوذ پیدا کند؛ اما بعد از آن سایر استعمارگران از جمله فرانسه و انگلیس تلاش خود را برای نفوذ بر خلیج فارس آغاز کردند

روابط روسیه و ایران در دوره پهلوی در عرصه سیاسی بسیار کمرنگ شد و عمدتا محدود به بخش‌های اقتصادی شد. ظاهرا روسیه بعد از پیروزی انقلاب اکتبر 1917 و الغای تمام قرارداد‌های استعماری، از اهداف پیشین خود همچون رسیدن به آب‌های خلیج‌فارس دست کشیده بود. اما برخلاف تصور، این سیاست همچنان جز اهداف اصلی روسیه بود.

خروج انگلیس از منطقه خلیج فارس و خاورمیاته، تصمیمی نبود که یک شبه گرفته شود؛ بلکه این تصمیم تحت تاثیر برخی از تحولات سیاسی و اقتصادی رخ داد. برخی از عوامل تاثیرگذار بر این تحول را می‌توان اینگونه خلاصه کرد.

بعد از ظهر سفیر انگلیس به دیدنم آمد. درباره بحرین و جزایر خلیج فارس که او مایل است به عنوان دو موضوع جداگانه مطرح شود مذاکره کردیم.

با تحکیم حکومت پهلوی دوم پس از کودتای 28 مرداد 1332 هـ ش، زمینه‌های تدریجی برای افزایش نقش‌آفرینی منطقه‌ای دولت شاهنشاهی مهیا گردید. این فرآیند در اواخر دهة 40 ﻫ.ش/ 60م، به ویژه در سال‌های واپسین رژیم پهلوی، روند شتابانی به خود گرفت که از مجموعه عوامل به هم پیوستة خارجی و داخلی تأثیر پذیرفته بود.

روس ها تا پیش از کنفرانس 1907 آنچه در سر داشتند دسترسی به آبهای آزاد بود. آنها در ذهن خود رسیدن به هند را از طریق خلیج فارس می دانستند. اما جالب اینکه قرارداد 1907 برای همیشه این آرزوی آنان را به تاریخ پیوند داد . . .

واحد پول دلار، از دیرباز به عنوان رایج ترین واحد پول بین المللی در مناطق مختلف جهان ازجمله منطقه خلیج فارس مورد استفاده دولتها، تاجران و بازرگانان قرار می گرفت. دلار ماری ترزا (MARRYTHERESA DOLLAR) یکی از مسکوکات رایج در‌ تجارت‌ عربستان، دریای سـرخ و مـنطقه خـلیج فارس در قرن 18و 19میلادی /12و13قمری بود . . .

مفصل­‌ترین متن دربارۀ تاریخ و جغرافیای خلیج فارس (سواحل جنوبی ایران، قسمتی از عراق، کشور عمان و شبه­‌جزیره عربستان) با عنوان «راهنمای خلیج فارس» منتشر شد.

یک نقشه قدیمی بار دیگر نادرست بودن برخی ادعاها درباره نام "خلیج فارس" را نشان می‌دهد. در این نقشه قدیمی عنوان "بحر فارس" بر روی "خلیج فارس" به خوبی نشان دهنده قدمت این عنوان است. در این نقشه سرزمین‌هایی متعلق به ایران آن روز دیده می‌شوند که امروز ادعاهایی عجیب و گزاف درباره ایران و مشاهیر ایران دارند.

در رابطه با نگرانی واشنگتن در مورد ثبات منطقه به دنبال وقایع ایران، از اقدام‌کنندگان مخاطب خواسته می‌شود که با اولویت به گزارش بافت و عامل تحرک سیاسی هر یک از کشورهای خلیج [فارس] بپردازند. آنچه واشنگتن می‌خواهد عبارت است از ارزیابی اوضاع داخلی هر یک از کشورهای خلیج [فارس] و....

أبو إسحق إبراهیم بن محمد الفارسی معروف به اصطخری (تاریخ مرگ: ۳۳۶ خورشیدی) از جغرافیدانان و نقشه‌کشان برجستهٔ ایرانی در سدهٔ ۴ هجری قمری و ۱۰ میلادی است. نام «اصطخری» برگرفته از نام شهر باستانی اصطخر در استان فارس ایران می‌باشد.

ارتش عراق در مرداد 1369 چندی پس از پایان جنگ با ایران به کویت حمله کرد و در 13 ساعت خاک این کشور را به اشغال خود درآورد؛ حمله‌ای که با واکنش قدرت‌های جهانی مواجه شد

اولین و قدیمی‌ترین سند تاریخی نقشه خلیج فارس که مرتبط با داستان حضرت یونس(ع) در شکم ماهی است، در غرفه خلیج فارس بیست و هفتمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران، در معرض دید عموم قرار گرفت

دهم اردیبهشت به نام «روز ملی خلیج فارس» مزین شده است. این دریا نه‌تنها قسمتی از قلمرو کشورمان است، بلکه بخشی مهم از هویت ملی ایرانیان محسوب می‌شود و این نامگذاری پاسداشت پیشینه این مرز و بوم و صیانت از تاریخ است.

در نوشتار حاضر تلاش خواهد شد با تکیه بر شماری از منابع و کتب تاریخی به گونه‌ای مختصر و موجز پیشینه تاریخی کاربرد نام « خلیج فارس» برای آبراه بسیار مهم و استراتژیک خلیج فارس مورد بررسی، بازکاوی و یادآوری قرار گیرد.

از هنگام ورود نخستین طلایه داران استعمار غرب ( پرتغالی ها ) به آب های شرق که هم زمان با آغاز فرمانروایی صفویان بود، به مدت یک سده، از نقش دولت ایران در اداره ی امور سیاسی و تجاری خلیج فارس کاسته شد. در مقاله ی حاضر بخشی از تکاپوهای شاه عباس یکم برای احیای تسلط و اقتدار دوباره ی ایران بر خلیج فارس مورد بررسی قرار گرفته است.

ویلهلم واسموس، نایب کنسول آلمان در بوشهر، چهره ای معروف و مؤثر در جریان جنگ جهانی اول در کرانه های شمالی خلیج فارس بود. درباره ی شخصیت حقیقی واسموس و سیاست های پشت پرده ای که منجر به حضور او در میان مردم شد، سخن های گوناگون، بسیار گفته اند.