محاکمه دکتر محمد مصدق و سرتیپ ریاحی، یکی از وقایع تاریخ معاصر ایران است که در سال 1332 (1953 میلادی) پس از کودتای 28 مرداد به وقوع پیوست. این محاکمه نه تنها به عنوان یک رویداد قضایی، بلکه به دلیل زمینه‌های سیاسی و اجتماعی آن، اهمیت زیادی دارد.

هواپیماهای مسافربری در عربستان سعودی- یونان- ترکیه مستقر شده‌اند و به آمریکائیان دستور آماده‌باش داده شده و همه وسائل منزل خود را جمع آوری و خود را آماده رفتن نموده‌اند

آمریکا در جنگ سرد و در تقابل خود با حکومت شوروی، در بسیاری از کشورها نفوذ کرده بودند. این کشور با نصب و راه‌اندازی تجهیزات مختلف، نفوذ سیاسی شوروی را کنترل می‌کرد. آمریکا در برخی از کشورها از جمله هند، مراکز نظامی مجهیزی را نیز تاسیس کرده بود

در دهه 1350 شمسی روابط اقتصادی ایران و آمریکا با تحولات جدیدی مواجه شد. این تحولات تحت تاثیر مسائل مختلف از جمله افزایش ناگهانی قیمت نفت بود. تحولی که درآمد نفتی ایران را به یکباره افزایش داد. با این حال بخشی از تغییرات به وجود آمده در روابط دو کشور در قالب پیمان‌های اقتصادی نمودار گشت. این پیمان‌ها در بخش‌های مختلف اقتصادی بود و برخلاف انتظارات نتوانست ...

بعد از پایان چنگ جهانی اول، برخی از دول متخاصم از جمله انگلیس از خارج کردن نیروهای نظامی خود امتناع کردند. در این شرایط دولتمردان ایرانی تلاش‌های گسترده‌ای را جهت برون رفت از این بحران در پیش گرفتند. کمک خواستن از آمریکا که در آن دوره که در اذهان سیاستمداران ایرانی به عنوان کشوری بی‌طرف شناخته می‌شد از جمله این راه‌ها بود.

قیام 15 خرداد یکی از بزرگ‌ترین قیام‌های مردمی علیه حکومت پهلوی دوم بود. این قیام، اولین قیام ضدحکومتی بود که امام نیز به نوعی در محوریت آن قرار داشت. در جریان این قیام، مردم اقدامات حکومت از جمله حمله ساواک به مدرسه فیضیه و نیز دستگیری امام را محکوم کردند.

از آنجا که بریتانیا مصمم بود از هر گونه کمک به ایران ممانعت کند، یکی از وام‌های آمریکا به ایران را بلوکه کرد و به بانک شاهنشاهی ایران دستور داد اعتبار دولت قوام السلطنه را تمدید نکند

دی‌ ماه‌ 1357 در حالی‌ آغاز شد که‌ بسیاری‌ از مناطق‌ جهان‌ دستخوش‌ آشفتگی، آشوب‌ و بحران‌ سیاسی‌ بود. از آنجا که‌ این‌ اوضاع‌ نابسامان، آینده‌ای‌ تیره‌ و تار را متصور می‌کرد، دولت‌های‌ متحد غربی‌ را به‌ واکنش‌ برانگیخت‌ تا مشترکاً‌ راهبرد و راهکار جدیدی‌ را برای‌ رویارویی‌ با تحولات‌ جهانی‌ و رویدادهای‌ بزرگ‌ بین‌المللی‌ ترسیم‌ کنند.

یکی از سیاستهای کشورهای‌ خط‌ مقدم تماس با کشورهای دوسـت افریقای‌ جنوبی بود. در این تماسها سعی می‌شد این کشورها تشویق شوند که از‌ فروش‌‌ نفت‌ به حکومت نژادپرست و ادامه همکاریهای اقتصادی با آن رژیم اجتناب‌‌ ورزند.

آمریکا بعد از اتمام جنگ جهانی دوم که مصادف با سقوط حکومت رضاشاه بود، وارد صحنه سیاسی ایران شد. البته حضور این کشور تا قبل از کودتای 28 مرداد چندان پررنگ نبود. اما بعد از کودتا آمریکا به مهم‌ترین بازیگر خارجی در ایران تبدیل شد

همزمان با قدرت یافتن امام خمینی در جریان انقلاب و مطرح شدن نام او به عنوان رهبر مبارزات مردمی، آمریکا بر آن شد تا اصطلاحا تکلیف خود با انقلاب ایران و رهبر آن را مشخص کند. موضع‌گیری‌ها در رابطه با نحوه تعامل با امام در دستگاه‌های سیاسی آمریکا متعدد و متفاوت بود.

ایران به طور کامل تابع سیاست های آمریکا در منطقه و جهان بود. در اوج جنگ سرد و زمانی که آمریکا و شوروی در آستانه جنگ با یکدیگر قرار داشتند، ایران نیز حالت تخاصمی خود با شوروی را حفظ کرد و در مقابل در زمانی که خبرها حاکی از تلطیف جنگ سرد شد، ایران نیز به سمت شوروی حرکت کرد...

هم‌سویی جبهه ملی با سیاست‌های آمریکا در اسناد زیادی  ارائه شده است . این سند نیز به این موضوع اختصاص دارد. این سند نشان می‌دهد که هیات اجرائیه‌ی جبهه‌ی ملی خواستار توقف انتقاد از سیاست‌های آمریکا شده است.

تلقی شاه و رژیم از توسعه و حفظ قدرت، وابستگی هر چه بیشتر به آمریکا و تأمین نیازهای انرژی آن همچون نفت بود. این موضوع به مسابقه‌ای میان رژیم و رقبایی چون عربستان بدل شده بود که هدف اولیه آن رضایت آمریکا بود

یکی از افسران آمریکایی، به نام سرهنگ «لاری دیویس»، مورد حمله قرار گرفته است. او در حال بازگشت به اقامتگاهش بوده است که مردی به سوی او شلیک می‌کند و فرار می‌کند.

کنوانسیون وین که طبق آن مستشاران نظامی از حق مصونیت قضایی برخوردار می‌شدند یکی از جنجالی‌ترین لایحه‌هایی بود که هیچ‌کدام از نخست‌وزیران شاه حاضر نبودند به آن تن دهند. چنانچه وقتی این طرح در زمان امینی بر سر زبان‌ها افتاد، امینی از مطرح کردن آن در مجلس خودداری کرد

در نزد مورخان و حافظه تاریخی ملت ایران، خاندان زاهدی، خانواده نام آشنایی هستند که با ایفای نقش موثر در کودتای 28 مرداد 1332، خدمات ویژه ای به خاندان پهلوی نمودند و بعد از پیروزی کودتا نیز محمدرضاشاه به پاس خدمات این خاندان، فضل الله زاهدی را به عنوان نخست وزیر انتخاب و پسرش اردشیر زاهدی را به حلقه اول دربار راه داد و با موافقت با ازداواج وی با شهناز،...

آمریکا و شوروی دو ابرقدرتی بودند که پس از جنگ جهانی دوم از استعمارزدایی حمایت کردند. البته انگیزه‌ها و محرک‌های این دو کشور در اتخاذ این سیاست بایکدیگر شبیه بود. هر دو به منافع خود می‌اندیشیدند و لاغیر:

در این سند (متن صفحه ای از كتاب روابط خارجي امريكا ، خاورميانه و آفريقا، جلد 7) درباره اقدام قوام السلطنه به مذاكره با پيشه وري و اصرار شاه به اعزام 3 تيپ از ارتش براي مقابله با پيشه وري، مشاهده می شود.

در آغاز قرن نوزدهم ميلادي، كليساهاي امريكا درصدد برآمدند كه ميسيونرهایی را به ديگر ممالك دنيا بفرستند. از اين منظر، حضور امريكايي ها در ايران از 1776 ميلادي آغاز گرديد.