علی امینی، اولین نخست‌وزیر دهه 1340 شمسی بود. او در اردیبهشت 1340 روی کار آمد. دوران نخست‌وزیری امینی بسیار کوتاه بود. با این حال همین دوران کوتاه آبستن حوادث سیاسی متعددی از جمله اعتصاب معلمان، اعتراض دانشجویان به تعطیلی مجلس شورای ملی و ضرب و شتم دانشجویان در بهمن 1340 بود.

معمولا وقتی از پادشاهان و یا ولیعهدان قاجاری نام برده می‌شود بسیاری از ما تصور می‌کنیم همه آنها افرادی نالایق بوده‌اند که دو دستی بخش‌هایی از خاک شور را به بیگانگان تقدیم کرده‌اند. اما واقعیت برخلاف تصور ما است. از یک سو حوادث تاریخی را باید در بستر شرایط و زمان آن تحلیل کرد.

ناصرالدین شاه در سال 1210 در تبریز به دنیا آمد. او چهارمین پادشاه قاجار بوده و حدود نیم قرن حکومت کرد.

شاه در طول دوران حکومت خود، سیایست‌های مختلفی را در عرصه سیاست داخلی و خارجی اتخاذ کرد. گرچه نقطه مشترک تمام سیاست‌های شاه همسوئی با منافع غرب بود؛ اما برخی از تحولات بین‌المللی تغییر در برخی از اصول سیاست خارجی و حتی داخلی را ایجاب می‌کرد. ناسیونالیسم مثبت از جمله این سیاست‌ها بود که تحت تاثیر روابط آمریکا و شوروی شکل گرفت. اما ناسیونالیسم مثبت چه ...

انقلاب اسلامی ایران انقلابی بزرگ بود که بر اثر تلاش مردم در همه شهرهای کشور به وجود آمد. با این حال داستان مبارزات مردم در همه شهرها به یک شکل نبود. در واقع نوع مبارزات مردمی در شهرهای مختلف تا حدودی با بافت شهری آنها نیز در ارتباط بود. چنانچه در شهرهای مذهبی نوع مبارزات و همبستگی مردمی بسیار پررنگ‌تر از سایر شهرها بود. مشهد از جمله این شهرها است که ...

جلال آل احمد از نویسندگان و فعالان سیاسی دوره پهلوی از جمله افرادی بود که با عدول از اندیشه‌های اولیه خود، موضوع بازگشت به خویشتن را مطرح کرد. جلال که در خانواده‌ای مذهبی به دنیا آمده بود، در دوره نوجوانی و جوانی جذب اندیشه‌های مارکسیستی شد، اما بعد از مدتی با رها کردن این اندیشه‌ها و به پیروی از برخی اساتید خود، موضوع بازگشت به خویشتن را مطرح کرد.

امام در بسیاری از سخنرانی‌های خود بعد از قیام 15 خرداد 1324 به آن اشاره کرده و بر صحبت‌های زیادی پیرامون تاثیرات این قیام ایراد کرده‌اند. یکی از محورهای مورد تاکید امام پیرامون این قیام، برگزاری مراسمات یادبود آن و به نوعی فراموش نکردن قیام است.

استعمار شاخص‌های مختلفی دارد، اما در میان این شاخص‌ها، حمله به مستعمرات، غارت اموال آنها، کسب اعتبار، قتل و خونریزی و مداخله در امور سیاسی و اقتصادی آن کشورها جز مهمترین شاخص‌های استعمار است. این شاخص‌ها در میان بسیاری از استعمارگران از جمله اسپانیا دیده می‌شود. این کشور که نام استعمارگر پی را با خود به یدک می‌کشد، جز کشورهایی است که مرتکب تمام این ...

اگر بخواهیم عوامل پیروزی مصدق در نهضت ملی نفت و قیام 30 تیر را به دقت واکاوی کنیم باید بگوییم او ضمن بهره‌مندی از هوش و ذکاوت سیاسی، از همراهی ملیون و مذهبیونی چون آیت‌الله کاشانی، حسین مکی، مظفر بقایی و... برخوردار بود. مصدق با همراهی دوستان خود که بسیاری از آنان عضو جبهه ملی نیز بودند، توانست در جنبش‌هایی چون جنبش 30 تیر 1331 پیروز میدان گردد.

وقتی قانون کشف حجاب از سوی رضاشاه مطرح شد، جدی‌ترین واکنش به آن از سوی حوزه علمیه و از طرف روحانیون شکل گرفت. واکنش حوزه علمیه به سیاست کشف حجاب، متفاوت بود. علاوه بر واکنش جمعی، برخی از روحانیون، خود پیشگام مبارزه شدند و دست به اعتراضات گسترده زدند.

موضوع ولایت فقیه، یکی از موضوعات اساسی و چالش‌برانگیز در اندیشه سیاسی شیخ فضل الله نوری است. دلیل استفاده از اصطلاح چالش‌برانگیز این است که برخی از محققان معتقدند شیخ از مخالفان ولایت فقیه بود و به نوعی به جدایی سیاست از حکومت باور داشت. اما مخالفان با رد این ادعا، استدلال می‌کنند که شیخ یکی از حامیان سرسخت ولایت فقیه بود. بر این اساس ما به دنبال پاسخ ...

با گسترش مخالفان حکومت پهلوی، نهادها و سازمان‌های وابسته به نهادهای امنیتی و اطلاعاتی نیز گسترش یافت. یکی از این سازمان‌ها، کمیته مشترک ضدخرابکاری بود که در اواخر دهه 1340 به وجود آمد. این کمیته به موازات ساواک و سایر نهادهای امنیتی شکل گرفت و هدف آن شناسایی و مجازات مخالفان حکومت بود. کمیته ضدخرابکاری دارای سازمان‌های وابسته به خود همچون زندان نیز ...

قیام 15 خرداد یکی از بزرگ‌ترین قیام‌های مردمی علیه حکومت پهلوی دوم بود. این قیام، اولین قیام ضدحکومتی بود که امام نیز به نوعی در محوریت آن قرار داشت. در جریان این قیام، مردم اقدامات حکومت از جمله حمله ساواک به مدرسه فیضیه و نیز دستگیری امام را محکوم کردند.

جامع آدميت يكى از تشكيلات و مجامع مطرح و شايان توجه عهد مشروطيت مى‏باشد كه در دوره مظفرالدين شاه پابه عرصه وجود نهاد و به سبب برخوردارى از مرام و فلسفه سياسى مشخص، حلقه و مرحله مهمى در تكوين و تولد فعاليت‏ها و تشكيلات حزبى در ايران به شمار آمده است

قیام 15 خرداد قیامی بزرگ در تاریخ معاصر ایران است که از بسیاری جهات توانست مسیر انقلاب ایران را مشخص کند و حتی نقطه سرآغاز آن تلقی گردد. این قیام در همان دوره توانست نظر بسیاری از افراد، گروه‌ها و مطبوعات و رسانه‌های خارجی را به خود جلب کند. قیام 15 خرداد بعد از پیروزی انقلاب اسلامی نیز مورد توجه شخصیات‌های سیاسی بزرگ ایران و جهان از جمله رهبران انقلاب ...

آمریکا طی سال‌های (1955-1975) وارد جنگ با ویتنام شد. این جنگ در راستای منافع ملی این کشور و در راستای سیاست رقابت با شوروی درگرفت. جنگ آمریکا در ویتنام که با کشتار بسیاری از مردمان بی‌گناه این کشور همراه بود، باعث موضع‌گیری سایر کشورها و متحدان آمریکا نیز شد.

در دهه 1950، ایالات متحده و ایران به توافقات امنیتی مهمی همچون پیمان بغداد دست یافتند که عمدتاً ناشی از منافع ملی و فراملی آمریکا بود. در این دوره محمدرضا شاه پهلوی که متحد اصلی ایالات متحده در خاورمیانه بود، رهبری ایران را بر عهده داشت.

در زمان حکومت محمدرضا شاه پهلوی در ایران که از سال 1941 تا انقلاب ایران در سال 1979 ادامه داشت، ایالات متحده استراتژیهای متعددی در سیاست خارجی در پی گرفت. از جمله ایالات متحده سیاست نگاه نو را در زمان ریاست جمهوری دوایت دی. آیزنهاور دنبال کرد.

حمایت ایالات متحده از محمدرضا پهلوی، شاه ایران، و دستگاه سرکوب رژیم او، جنبه مهمی از سیاست خارجی ایالات متحده در طول جنگ سرد، به ویژه در دهه های 1950 و 1960 بود. ایالات متحده ایران را به عنوان یک متحد کلیدی در خاورمیانه و سنگری در برابر گسترش کمونیسم در منطقه می‌دید.

با آشکار شدن ضعف سیاسی حکومت پهلوی دوم و احتمال قطعی پچیروزی انقلاب اسلامی، کشورهای غربی نیز در نحوه مواجهه خود با حکومت دچار دودستگی شدند. یک دسته معتقد بودند باید حمایت از شاه را کنار گذاشت و دسته‌ای دیگر بر این باور بودند که باید تا آخر کنار شاه ماند و از او حمایت کرد.