نزدیک به 188 سال است که از انعقاد قرارداد ترکمنچای میگذرد. این قرارداد ، اول اسفند 1206 هجری شمسی (21 فوریه 1828) میان ایران و روسیه با واسطهگری بریتانیا منعقد شد و از آن زمان تاکنون همچنان در منابع رسمی و افواه عمومی از این معاهده به عنوان ننگینترین قرارداد تاریخ ایران یاد میشود و هر قرارداد دیگری که به زعم برخی در آن به منافع ایران ضرر رسیده ...
کمیسیون مشترک پس از آنکه نقشه حدود مرزی خراسان را تا دره ذوالفقار رسم نموده و علامتگذاری کرد یک قطعه زمین کوچک در دره "ذوالفقار" و روستای "حصار" را که طی عهدنامه ترکمانچای از ایران جدا شده بود در کرانه جنوبی رود "ارس" به ایران بازگرداند.
محمد علی شاه قاجار از 28 دی 1285 تا 22 تیر 1288 پادشاه ایران بود. وی برخلاف جد مادری خود امیرکبیر، بسیار قشری، خرافه پرست، مستبد، زورگو و کم ظرفیت بود. در جوانی شاهد اقتدار و نفوذ روسیه تزاری بود و بدین جهت از روس ها بسیار حساب می برد.
پس از انقلاب 1917 کمونیستی در روسیه و به پایان رسیدن دوران سلطنت تزارها در این کشور، حکومت بلشویکی شوروی به رهبری لنین تسلیم گرفت تا جواهرات و وسایل ارزشمند خاندان سلطنتی را به حراج عمومی بگذارد و پول آن را به حساب دولت واریز کند تا همه مردم در استفاده از آن پول سهیم باشد.
قراردادهای ننگین هچون «گلستان» و «ترکمنچای» از جمله این خاطرات تلخ تاریخی هستند که در سرنوشت کشور تاثیر منفی فراوانی گذاشته و غرور ملت ایران را به شدت خدشه دار کردند. با این حال مرور زمینه ها و پیامدهای این وقایع می تواند روشنگر راه آیندگان باشد.
در دهم ربیعالثانی ۱۳۳۰ قمری دولت تزاری روسیه، حرم مطهر رضوی را از ۱۸ نقطه مورد اصابت گلولههای توپ قرار داد که گلوله توپی نیز در این حمله به گنبد مطهر اصابت کرد.
هدف اصلی روسیه دسترسی به دریای آزاد بود، علت دیگر دست اندازی روس ها به خاک قفقاز بود که ساکنان آن خواستار خودمختاری بودند و همچنین قفقاز مرکزی و جنوبی که جزیی از خاک ایران محسوب میشد و ساکنان آن هواخواه ایران بودند.
پس از انقلاب اکتبر 1917 در روسیه تزاری و از بین رفتن سلسله رومانوفها و اعدام خانوادة سلطنتی و تشکیل دولت اتحاد جماهیر شوروی در آن کشور، دولت جدید به ریاست لنین به تبلیغ مرام اشتراکی (کمونیستی) پرداخت و بعضی از افراد کشورهای همسایة روسیه را تحت تأثیر مرام و مسلک خود قرار دادند، منجمله در ایران عدهای به بلشویکها گرویدند
راهب ماجراجو و سیاستمدار روسی گریگوری افیمویچ راسپوتین در 31 دسامبر 1916، کشته شد. تاکنون کتابهای متعدد و نسخههای سینمایی متفاوتی درباره این شخصیت تاریخی ساخته شده و برداشتهای گوناگونی در او صورت گرفته است.
رادمنش با پیشنهاد و نظر روسها به عراق رفت تا با بختیار همکارى کند و قبل از رفتن نیز به مسکو رفت و تصمیم داشت چند نفر ازجمله احمد طباطبایى را با خود ببرد که در رادیو بغداد گویندگى کنند و هستهاى از تودهایها نیز در عراق به وجود آورند.