وقتی آمریکا «سازمان برنامه» ایران را تحت کنترل داشت

کافه تاریخ- تاریخ شفاهی

در دوره حکومت پهلوی ایران از منظر سیاسی، اقتصادی و فرهنگی به غرب وابسته بود. کشور ما به نوعی توسط کشورهای غربی و به طور خاص ایالات متحده حمایت می شد. لزوم حمایت غرب از ایران به دلیل نزدیکی ایران به شوروی و ترس از نفوذ و اشغال ایران توسط روسها بود. میزان این حمایت حتی برنامه ریزی توسعه در ایران را نیز در بر می گرفت. به طوری که آنها حتی از سازمان برنامه ما نیز بازدید می کردند و جالب اینکه ما نیز با فراغ بال و به دلیل وابسته بودن به غرب و آمریکا آن را با اشتیاق و علاقه می پذیرفتیم:

«به فاصله کوتاهی پس از ورود به تهران، سفیر جدید آمریکا درخواست نمود ترتیبی بدهم که او و بعضی از همکاران ارشدش به سازمان برنامه بیایند و از کارهایی که سازمان برنامه انجام داده یا در دست اجرا دارد مطلع شوند. من از این تقاضا استقبال کردم و ترتیبی دادم که در روز معینی سفیر آمریکا با هر چند نفر از اعضای سفارت که خود او انتخاب کند به دفتر من در سازمان برنامه بیایند. این تقاضا را هر یک از سفرای کشورهای دیگر هم از من می کردند می پذیرفتم چون عقیده داشتم که اطلاع آنها از فعالیت های سازمان برنامه برای ما مفید است و بیش از هر چیز این شایعه را که من در سازمان برنامه به بهانه ی مطالعه دست به کاری نمی زنم بی اثر میکرد. این بازدید در تیر 1336 صورت گرفت و سفیر آمریکا به اتفاق چند تن از اعضای سفارت به ساززمان برنامه آمد. من از کلیه ی روسای ادارات و قسمت ها خواستم که در این جلسه شرکت نموده و هر یک به نوبت راجع به طرحهائی که در گذشته انجام گرفته یا در دست اجرا است به زبان انگلیسی توضیحاتی بدهند.»1

1-ابوالحسن ابتهاج، خاطرات ابوالحسن ابتهاج، تهران، جلد اول، تهران، انتشارات علمی، 1371، ص 410 – 411