امیرکبیر و سپهسالار؛ این کجا و آن کجا؟!

کافه تاریخ- اخبار تاریخی

از امیرکبیر و سپهسالار، هر دو به عنوان مصلح نام می آورند. اما این کجا و آن کجا؟ یکی تلاش می کرد تا ایران را از بیگانگان دور کند و دیگری تلاش می کرد تا ایران را به دست بیگانه بسپارد:

«به نوشته محمود محمود، برای امیرکبیر این افتخار بس است که در زمان او هیچ یک از همسایگان نتوانستند در امور داخلی ایران دخالت کنند و یا به حقوق سیاسی آن تجاوز نمایند. در حالی که در دوران صدارت سپهسالار حرارت انگلیسی دوستی به حدی بالا گرفت که سرحدات شرقی ایران به نفع انگلستان که افغانستان و سیستان و بلوچستان را برای نگاهبانی از هندوستان می خواست رقم خورد. قرارداد رویتر منعقد شد تا سیاست خارجی ایران از رهگذر سرمایه گذاری خارجی با سیاست جهانی پیوند زده شود. با دولت روسیه روابط نزدیکی برقرار شد که نتیجه آن از کف رفتن قسمت هایی از اراضی ایران در سیستان و بلوچستان به نفع انگلیسی ها و واگذاری حق مسلم ایران در آخال و قفقاز و کوک تپه و دشت گرگان به نفع روس ها بود. همچنین امتیاز راه آهن به ژنرال فالکنهاگن روسی واگذار گردید و قزاقخانه توسط روس ها در ایران ایجاد شد که همه این اقدامات از اشتباهات مسلم او در عرصه روابط خارجی محسوب می شود.»1

1-عبدالکریم مشایخی، میرزا حسین خان سپهسالار، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1385، ص 112