در سال های 1830-1831 طاعون وحشتناکی در گیلان شیوع پیدا کرد که سه چهارم جمعیت آن را نابود کرد و سبب کاهش جمعیت شهر شد. همه آنهایی که به کوه های مجاور فرار نکرده بودند نابود شدند...
در زندگی سده های گذشته بیماری های همه گیر می توانست یک جامعه را به سوی نابودی ببرد. این مسئله سبب می شد تا امید به زندگی و سبک و سیاق زیستن شکلی متفاوت به خود بگیرد. به گونه ای که ممکن بود ناگهان شهری به خانه ارواح تبدیل شود. اتفاقی که در رشت افتاد و این شهر بخش عمده جمعیت خود را دویست سال پیش از دست داد:
«در سال های 1822 هنگامی که فریزر به این جا آمده بود، رشت شهری آباد و رو به رشد بود و او جمعیت رابین 60 هزار تا 80 هزار نفر تخمین زده بود. بازارهای وسیعش چیزی حدود ششصد باب مغازه داشت و همه چیز به شهری تجاری و پر رونق دلالت داشت. در سال های 1830-1831 طاعون وحشتناکی در گیلان شیوع پیدا کرد که سه چهارم جمعیت آن را نابود کرد و سبب کاهش جمعیت شهر شد. همه آنهایی که به کوه های مجاور فرار نکرده بودند نابود شدند و اگرچه سال بعد برخی از نجات یافتگان بازگشتند اما شمار آنها از یکصد نفر تجاوز نکرد. پس از آن رشت دوباره به عنوان یک شهر بازرگانی مطرح شد و به سرعت بر اهمیت و رونق افزوده گشت. این شهر در حال حاضر حدود 20 هزار نفر سکنه دارد و بازارهای آن دوباره محل تجارتی پر رونقی شده اند.»1
1-ویلیام ریچارد هولمز، سفرنامه ساحل خزر، ترجمه: شبنم حجتی سعیدی، رشت، فرهنگ ایلیا، 1390، ص 82