اگر بخواهیم عوامل پیروزی مصدق در نهضت ملی نفت و قیام 30 تیر را به دقت واکاوی کنیم باید بگوییم او ضمن بهره‌مندی از هوش و ذکاوت سیاسی، از همراهی ملیون و مذهبیونی چون آیت‌الله کاشانی، حسین مکی، مظفر بقایی و... برخوردار بود. مصدق با همراهی دوستان خود که بسیاری از آنان عضو جبهه ملی نیز بودند، توانست در جنبش‌هایی چون جنبش 30 تیر 1331 پیروز میدان گردد.

رهبر فدائیان اسلام، نواب صفوی، با بسیاری از علما و روحانیون در ارتباط بود و در بسیاری از مسائل سیاسی از آن‌ها تبعیت می‌کرد. یکی از روحانیونی که نواب با او ارتباط نزدیکی داشت و آن ارتباط بعدها دستخوش فراز و نشیب‌هایی شد، آیت‌الله کاشانی بود.

کشور ایران از زمان کشف نفت و اعطای امتیاز استخراج و بهره‌برداری از منابع نفتی به «ویلیام دارسی» در سال 1901 میلادی؛ به حوزه نفوذ سنتی انگلستان تبدیل شد و با تاسیس «شرکت نفت انگلیس و ایـران» در سال 1909، منابع نفتی ایران به عنوان سهم لاینفک امپراطوری بریتانیا به این کشور پمپاژ گردید؛ تا اینکه با اوج گرفتن نهضت ملی شدن صنعت نفت به رهبری دکتر مصدق و آیت‌الله ...

شاه از شخصیت های بزرگ روحانی من جمله آیت الله کاشانی به شدت می هراسید. از طرفی از نفوذ انها در میان مردم آگاه بود و می ترسید آنها مردم را بر ضد حکومت بشورانند و از طرفی دیگر نیز تلاش می کردند تا از آنها در واقع اضطراری کمک بطلبند. ماجرای ترور هژیر از جمله این موارد است . . .

پذیرش کودتای 28 مرداد برای جامعه ایرانی امری سخت و دشوار بود و پذیرش قراردادی که تحت عنوان کنسرسیوم نفتی بسته شد از آن دشوارتر. این مسئله قطعا برای طبقات متوسط سنتی و مدرن که در حکومت دولت از وضعیت بهتری برخوردار بودند، سخت تر نیز بود. آنچنان که جامعه دانشگاهی حتی در سال 1333 همچنان به مخالفت های خود علیه حکومت ادامه می دادند . . .

کودتای 28 مرداد 1332 که با طراحی سازمانهای اطلاعاتی امریکا و انگلیس و عوامل داخلی آنان در ایران صورت گرفت توانست دولت مصدق را ساقط و دولت دست‌نشانده زاهدی را سر کار آورد. کودتای ۲۸ مرداد یکی از حوادث سرنوشت‌ساز در تاریخ معاصر ایران بود که در دوازدهمین سال حکومت پهلوی دوم به وقوع پیوست و سبب تثبیت حاکمیت او تا ربع قرن دیگر شد.

تاریخ کشورهای توسعه نیافته نشان می دهد، هر چه کشوری سهم بیشتری از منابع طبیعی داشته باشد، ممکن است بدبختی بیشتری نیز داشته باشد. چرا که مورد توجه بیشتر استعمارگران خواهد بود. این مسئله در مورد کشور ما ایران نیز صادق بوده است؛ بخصوص در مورد منبع مهمی چون نفت. این مهم از نگاه تیز بین آیت الله کاشانی نیز دور نمانده است.

بدون شک یکی از چهره های تاثیرگذار تاریخ معاصر ایران آیت الله کاشانی می باشد که با ایفای نقش مهم خود در جریان نهضت ملی شدن صنعت نفت ایران، بار دیگر باعث ارتقای نقش و جایگاه روحانیت شیعی در تحولات سیاسی و اجتماعی ایران معاصر شد. به گواه تاریخ، یکی از ستونهای مهم جریان ملی شدن صنعت نفت رهبری آیت االله کاشانی بود، کما اینکه بعد از بروز اختلافات بین دکتر ...

قوام در اطلاعیه 27 تیرماه خود خطاب به مخاطبانش نوشته بود: «به عموم اخطار می کنم که دوره عصیان سپری شده و روز اطاعت از اوامر و نواحی حکومت فرا رسیده است.»

روز 20 مهر 1329، نمایندگان اقلیت به رهبری مصدق دولت را استیضاح کردند. دولت نیز در پاسخ‌، از قرارداد الحاقی دفاع کرد و مشاجره این دو، سبب اوج‌گیری نهضت ملی شدن صنعت نفت کشور گردید.

یکی از فعالان ملی شدن صنعت نفت دیداری با شاه داشت و گفت: در آن دیدار شاه ما را پذیرفت، واقعاً به حرف‌هایمان گوش داد، ولی با صحبت‌هایی که کرد، من احساس کردم خیلی توخالی است.

یکی از روحانیونی که در یکی از پیچیده ترین مقاطع تاریخ معاصر ایران نقش روشنگری خود را ایفاء نمود؛ آیت الله کاشانی می باشد که با حمایتهای موثر و قاطع خود از مبارزات ضداستعماری ملت ایران و دکتر محمد مصدق گامهای موثری در راه ملی شدن صنعت نفت ایران برداشتند. یکی ازبرجسته ترین ویژگیها و خصایص این روحانی انقلابی مبارزات ضد استعماری وی و به ویژه مبارزه با ...

روز دوم دی ماه 1357 محمد حسنینْ هیکل، نویسنده و روزنامه‌نگار مصری در مصاحبه ای با امام خمینی در نوفل‌لوشاتو دیدگاه های وی را در باره انقلاب اسلامی و ریشه های فکری و سیاسی آن جویا شد. نظر به اهمیت نکاتی که در این مصاحبه مطرح شد باهم آن را می‌خوانیم

مراسم افتتاح خانه ملت که آقای کاشانی آن را افتتاح کرد. یادم نیست ماجرا از چه قرار بود، فقط یادم هست که جمعیت زیادی به آنجا آمده بودند. دکتر مصدق مرا از خانه آقای کاشانی میشناخت و هر وقت به منزل ایشان میآمد، خیلی با من گرم میگرفت. آن روز هم وقتی دید جمعیت زیاد است و من آن وسط گیر افتاده‌ام، دستم را گرفت و بالا برد و کنار خودش نشاند. عکس مال آن موقع ...

پس از اثبات حقانیت ایران در دادگاه لاهه در خصوص ملى شدن صنعت نفت ، دولت محمد مصدق بر تمامى مشکلات داخلى و خارجى با همراهى مردم و رهبرى آیت الله کاشانى فائق آمد و على رغم همه مشکلات اقتصادى ، آیت اله کاشانى مردم را همراه و همگام دولت نگاه داشت . مصدق که در صدد آن بود بر اختیارات خود بیفزاید خواستار عهده دار شدن وزارت جنگ شد.

پس از آن که آیت الله کاشانی متوجه شد مزدوران استعمار و استبداد تصمیم گرفته اند با شرارت و خونریزی تمام, نهضت را به شکست بکشانند و با ایجاد فضای وحشت و اضطراب, همه را بترسانند, به تنهایی به مقابله با استعمارگران و عوامل داخلی آن ها به پا خاست و مردم مسلمان ایران را برای آفریدن حماسه ای دیگر فرا خواند.

متن زیر نامه ای است که آیت الله سید ابوالقاسم کاشانی به نواده خود دکتر حسن سالمی مقیم آلمان نوشته است . این نامه اگرچه یک مکاتبه خانوادگی است ولی بخوبی ماهیت رژیم شاه و خشم و نفرت آیت الله از آن رژیم را بیان می کند. در این نامه تاریخی دو موضوع مهم بیش از سایر موارد جلب توجه می کند

عوام الناس خیال میکنند من برای خودم دست و پا میکنم در هر زمان بمصالح اسلام و ملت در کار بوده خود و شخصیتم را فراموش کردم

ایشان بسیار مهربان و خوش اخلاق بودند و ما هیچ وقت از ایشان کوچک‌ترین بی‌احترامی‌ای نسبت به کسی ندیدیم، اما بیشتر در تبعید و زندان بودند و ما کمتر توفیق زیارت ایشان را پیدا می‌کردیم.