کودتای 28 مرداد 1332 کودتایی به کارگردانی آمریکا و انگلیس علیه دولت دکتر مصدق بود. گرچه نقش عوامل داخلی نیز در شکست دولت مصدق تاثیرگذار بود؛ اما نقش اصلی بر عهده کشورهای خارجی و ذینفع در ایران بود. با این حال در کنار کشورهای غربی، شوروی نیز جزء کشورهایی بود که پیش از کودتا در بسیاری از مسائل داخلی ایران نفوذ داشت و علنا به دخالت در امور ایران میپرداخت....
محاکمه دکتر محمد مصدق و سرتیپ ریاحی، یکی از وقایع تاریخ معاصر ایران است که در سال 1332 (1953 میلادی) پس از کودتای 28 مرداد به وقوع پیوست. این محاکمه نه تنها به عنوان یک رویداد قضایی، بلکه به دلیل زمینههای سیاسی و اجتماعی آن، اهمیت زیادی دارد.
شاه در دهه 1320 قدرت چندانی نداشت و این موضوع بسیار برای او آزاردهنده بود. اما شاه در نهایت توانست به کمک آمریکا و انگلیس قدرت خود را افزایش دهد و در واقع وارد دوران طلایی دیکتاتوری خود شود. این دوره بعد از کودتای 28 مرداد 1332 آغاز شد
دکتر مصدق یکی از رهبران ملیگرای ایران است که نام او در قضیه ملی شدن صنعت نفت ایران بر سر زبانها افتاد. با این حال دکتر مصدق در جریان تحولات مرداد 1332 که از آن با عنوان کودتا نام برده شده است، به تیتر اول بسیاری از روزنامهها و اخبار مهم آن روزها تبدیل شد.
حمله به دانشگاه تهران در بهمن 1340 و در دولت علی امینی از اعضای جبهه ملی اتفاق افتاد. دلیل حمله ظاهرا تعطیلی دانشگاه تهران بود که توسط عدهای از دانشجویان در اعتراض به تعطیلی مجلس شورای ملی اتخاذ شده بود. شاه که به دنبال بهانهای برای خدشهدار کردن دولت امینی بود، این فرصت را غنیمت شمارد و دستور حمله را صادر کرد. فرماندهی این حمله با منوچهر خسروداد ...
بعد از سقوط دولت مصدق، انگلیس و آمریکا با خیالی آسوده، فرصت را برای بهرهبرداریهای سیاسی و اقتصادی مناسب دیدند و درصدد همکاری مجدد با حکومت پهلوی برآمدند. در این بین، دولت انگلستان تلاش زیادی را به کار برد تا روابط خود را به شکل سابق و حتی بهتر از آن پیش ببرد
پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ و دستگیری رهبران وفادار به دکتر مصدق فعالیت جبهه ملی ایران متوقف شد و بعضی از فعالان آن جبهه با تشکیل نهضت مقاومت ملی به مبارزه با حکومت ادامه دادند. هدف از این جنبش دفاع از دستاوردهای نهضت ملی شدن صنعت نفت در برابر دولتهای مستقر شده پس از سقوط دولت ملی دکتر محمد مصدق بود.
در تاریخ معاصر ایران دو کودتای موفق اتفاق افتاده است. کودتاهایی که هر دو در راستای منافع غرب بوده است. یکی از کودتاها باعث تاسیس حکومت پهلوی شد و دیگری حکومت از دست رفته پهلوی را بار دیگر بازگرداند. هر دو این کودتاها، از وجود دو عنصر برخوردار بودند: یکی پولی که از خارج می آمد و دوم حضور گروهی خیانت پیشه در داخل کشور که در راستای منافع غرب گام بر می ...
کودتای ۲۸ مرداد سال ۱۳۳۲ توسط سرویسهای جاسوسی آمریکا و انگلیس و با عاملیت برخی چهرههای خارجی و داخلی رخ داد که در این گزارش مختصر به عوامل و دلایل این موضوع پرداخت شده است.
جک استراو وزیر خارجه اسبق انگلستان در روایت خود از کودتای ۲۸ مرداد، نقشه سیا و ام ای 6 را شرح داده؛ از تبلیغاتی که ضد مصدق به راه افتاد و هدفش القای این موضوع بود که با انتشار اسناد جعلی (که همه گمان کنند اینها اسناد مخفی است و به بیرون درز کرده) نشان داده شود مصدق طرفدار حزب توده و حامی شوروی است.
حضور آمریکا در ایران از همان ابتدا با فعالیتهای سیاسی همراه نبود. همین موضوع عاملی برای ناشناخته ماندن چهره واقعی این کشور تا قبل از کودتای 28 مرداد بود. در واقع حضور آمریکا در ایران با فعالیتهای فرهنگی آغاز شد و به فعالیتهای سیاسی رسید.
در میانه تحولات کودتای 28 مرداد 1332 ، سیفالله معظمی، وزیر پست و تلفن و تلگراف دولت محمد مصدق و برادر عبدالله معظمی، رئیس وقت مجلس شورای ملی، از جمله همراهان رهبر جبهه ملی بود که در روز کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، خود را به خانه نخستوزیر رساند.
قدرت سیاسی شاه از ابتدای سلطنت تا پایان آن با فراز و فرودهایی مواجه بود. شاه تا پیش از کودتای 28 مرداد قدرت سیاسی چندانی نداشت؛ اما بعد از کودتای 28 مرداد، قدرت او به یکباره تغییر کرد و به شخص اول مملکت تبدیل شد.
در باره کودتای 28 مرداد و چرایی و چگونگی این رویداد تا کنون مباحث متنوعی مطرح شده است. سایت کافه تاریخ به بهانه سالگرد این رویداد مهم تاریخ معاصر ایران در گفتگویی که با دکتر جواد حقگو، استاد روابط بین الملل و عضو هیات علمی دانشگاه تهران ترتیب داده تلاش کرده تا این رویداد را از منظر یک استاد و متخصص حوزه روابط بین الملل بررسی نماید. به باور ایشان فهم ...
در تاریخ معاصر ایران دو کودتای موفق اتفاق افتاده است. کودتاهایی که هر دو در راستای منافع غرب بوده است. یکی از کودتاها باعث تاسیس حکومت پهلوی شد و دیگری حکومت از دست رفته پهلوی را بار دیگر بازگرداند...
کودتای 1332 پیامدهای گستردهای از نظر سیاسی، اقتصادی و فرهنگی داشت. با این حال پیامدهای سیاسی این کودتا پررنگتر از سایر پیامدها بود. برخی از پیامدهای سیاسی کودتای 28 مرداد 1332 را میتوان در موارد ذیل مشاهده کرد
آمریکا بعد از اتمام جنگ جهانی دوم که مصادف با سقوط حکومت رضاشاه بود، وارد صحنه سیاسی ایران شد. البته حضور این کشور تا قبل از کودتای 28 مرداد چندان پررنگ نبود. اما بعد از کودتا آمریکا به مهمترین بازیگر خارجی در ایران تبدیل شد:
نقش حزب توده در کودتای 28 مرداد، موضوعی است که بارها و بارها در منابع مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. با این حال دیدگاههایی که در این منابع مطرح شده است دیدگاههای متفاوت و گاه متناقضی بوده است. چنانچه برخی معتقدند حزب توده بر علیه مصدق وارد عملیات شد.
در جریان کودتای 28 مرداد 1332، ثریا اسفندیاری از جمله کسانی بود که در کنار شاه قرار داشت. ثریا همسر دوم محمدرضا، در روزهای کودتا و در روزهایی که شاه به تنهایی کشور را ترک کرد، همراه او بود و از نزدیک شاهد بسیاری از اتفاقات بود. او بعدها اشاراتی از وقایع آن روزها را در کتاب خود با عنوان کاخ تنهایی ذکر کرد که مروز آنها میتواند روشن کننده بخشهایی از ...
MI6 نام شبکه جاسوسی انگلیس است که در جریان کودتای 28 مرداد 1332 بر سر زبانها افتاد. این شبکه که نقش مهمی در تحقق کودتا داشت، علاوه بر آنکه با سایر شبکههای جاسوسی در ارتباط بود، توانسته بود عوامل داخلی زیادی را نیز به خود جذب نماید.