رفراندوم بزرگ ایران در فروردین ماه سال ۵۸ رخدادی بزرگ بود که رسانهها ناگزیر از پرداختن به آن بودند؛ روزنامههای کیهان واطلاعات که در آن زمان بیشترین مخاطب را داشتند هم از این قاعده مستثنی نبودند.
در ایران یعنی منطقهای که از دیرگاه - که آغاز آن معلوم نیست - مردم برای آبیاری و ازدیاد آب با نهایت جدیت به کار پرداختهاند تا بتوانند بیابانها و صحاری خود را حاصلخیز کنند، زندگی بدون آب نمیتواند ادامه یابد
پس از آنکه شاه توانست در سالهای بعد از کودتای 28مرداد1332، نهادهای مشارکت قانونی و نیروها و سازمانهای اجتماعی غیر رسمی را به کلی نابود سازد و فعالیت آنها را ممنوع کند.
کمپانی هند شرقی ظاهرا نهادی خصوصی بود. اما این نهاد تحت حمایت دولت انگلیس قرار داشت. همین موضوع نقش مهمی در رشد و گسترش این کمپانی داشت. در کنار حمایت دولت، برخی از عوامل نیز به رشد سریع این نهاد استعماری کمک کرد
دهه 20 شمسی را میتوان دهه رشد احزاب و گروههای سیاسی دانست که تحت عناوینی چون نهضت، جنبش و یا انجمنهای مختلف فعالیت میکردند. این موضوع گذشته از شرایط سیاسی خاص آن دوره، متأثر از عوامل چون گسترش اندیشههای بهائیت و خطر نفوذ آنان در عرصههای مختلف بود. از این رو شاهد واکنش جریانهای مذهبی در قالب انجمنهایی چون انجمن تبلیغات اسلامی هستیم.
انتشار اعلامیهی امام به مناسبت چهلمین روز واقعهی تبریز در سال 1357، امام در این اعلامیه ضمن بزرگداشت یاد شهدای تبریز موضوعات مهمی چون، محو رژیم پهلوی، قطع دست بیگانگان، حفظ اتحاد میان همه گروهها و مردم، توجه به اسلام و مبانی سیاسی آن، کنارهگیری از مکاتب غیر اسلامی، پرداختن به تجاوزات اسرائیل در جنوب لبنان و ... را مطرح کردهاند.
گرچه ایران دوره قاجار در مقایسه با کشورهای اروپایی غیرپیشرفته محسوب میشد؛ اما در مواردی چون ایجاد نظم و انضباط در امور دولتی، امنیت راهها و مسافران و مواردی از این قبیل از بسیاری از کشورهای همسایه خود همچون ترکیه پیشرفتهتر بود
مجلس به دلیل بعد استبدادی حکومت، عملا هیچ اختیاری در برابر رضاشاه نداشت. با این حال بعد از تصفیه مخالفان رضاشاه، مجلس نیز ماهیتی ضدملی پیدا کرد و به ابزاری فرمایشی جهت برآوردن منویات حکومت تبدیل شد.
امام منبع مهمی برای دروس علمی و دینی بود. بسیاری از افرادی که بر سر درس ایشان حاضر میشدند به این موضوع اشاره کرده و معتقد بودند دروس امام، منبع خوبی برای آشنایی کامل با امور دینی و اخلاقی بود. آیتالله شیخ حسن صافی از جمله افرادی است که تاثیرپذیری خود از دروس امام را اینگونه نقل کرده است.
این سند نشان میدهد که در یک طرف روحانیت و نیروهای مذهبی قرار داشتند که سال 1341 را عزای عمومی اعلام کرده بودند و در طرف دیگر ایادی رژیم پهلوی بودند که به جشن و پایکوبی غیر متعارف میپرداختند.
دوران صفویه یکی از دوران باشکوه تاریخ ایران محسوب میشود؛ اما این بع معنای آن نیست که در آن دره هیچ فقری وجود نداشت. بسیاری از روستاهای دورافتاده ایران در فقر به سر میبردند. با این حال فقر به معنای زندگی کاملا عاجزانه نبود؛ بلکه بسیاری از افراد به اصطلاح فقیر برای زندگی خد کار و تلاش میکردند. در سفرنامه فیگوئرا در این رابطه آمده است
خروج انگلیس از منطقه خلیج فارس و خاورمیاته، تصمیمی نبود که یک شبه گرفته شود؛ بلکه این تصمیم تحت تاثیر برخی از تحولات سیاسی و اقتصادی رخ داد. برخی از عوامل تاثیرگذار بر این تحول را میتوان اینگونه خلاصه کرد.
افرادی که در دفت امام حضور داشتند هر کدام به کاری مشغول بودند. کارهای مربوطه طیف وسیعی از فعالیتها را شامل میشد که همگی در راستای فعالیتهای سیاسی و فرهنگی بود. چنانچه بسیاری از کسانی که در دفاتر مربوط به امام حضور داشتند بر کار و فعالیت شبانه روزی تاکید داشتند.
مصدق السطنه که در ماجرای ملی شدن صنعت نفت ایران مبارزاتی علیه استعمار انجام داده بود عاقبت با اعتماد به آمریکا سبب شد که ایران از یوق استعمار انگیس جدا شده و زیر سلطه استعمای آمریکا برود و مبازاتش به شکست بیانجامد.
آمریکا بعد از اتمام جنگ جهانی دوم که مصادف با سقوط حکومت رضاشاه بود، وارد صحنه سیاسی ایران شد. البته حضور این کشور تا قبل از کودتای 28 مرداد چندان پررنگ نبود. اما بعد از کودتا آمریکا به مهمترین بازیگر خارجی در ایران تبدیل شد:
یکی از آداب معنوی مهم و باارزش در دوره صفویان نذر دادن بود. نذر دادن به اشکال مختلف صورت میگرفت. یکی از اشکال رایج برای نذر دادن، مراجعت به بقعه شیخ صفی و ذبح انواع حیوانات و یا پختن غذاهای مختلف بود. آدام اولئاریوس در سفرنامه خود به شرح مبسوط نذر دادن پرداخته است
سازمان مجاهدین خلق در دهه 1340 پایهگذاری شد و در اواسط دهه 1350 تغییر ایدئولوژی داد. تا قبل از تغییر ایدئولوژی، بسیاری از مردم مجاهدین را سازمانی مردمی و حتی اسلامی میدانستند.
هیئن موتلفه اسلامی یکی از گروههای سیاسی مخالف حکومت بود که فعالیتهای آن از ابتدای دهه 1341 پرنگ شد. این گروه، رویکردی مذهبی داشت و در بسیاری از حوادث سیاسی آن دوره با روحانیون و علما همراه شد.