با ورود استعمار به کشور هند، این کشور شاهد جدال‌های گسترده میان مردم محلی و استعمارگران بود. گرچه در این رابطه قدرت نظامی و تجهیزات استعمارگرایان بسیار بیشتر از مردم بود؛ اما در مواردی مردم بر استعمارگرایان غالب می‌شدند

سقوط دکتر مصدق از قدرت که به واسطه همکاری شاه و عوامل غربی به وجود آمد؛ فرصت مناسبی را جهت نفوذ گسترده غرب در امور داخلی کشور به وجود آورد. غرب و در راس آن آمریکا توانستند به اشکال مختلف از جمله قرارداد کنسرسیوم، منافع خود را تامین کنند

جدای از درستی یا نادرستی خبر، اصل رواج چنین اخباری و گزارش آنها توسط مأمورین ساواک، فساد حاکم بر سیستم اداری و احتمال وقوع چنین مسائلی را نشان می‌دهد.

یکی از اشتباهات مصدق که باعث شکست او ودر نهایت کودتا علیه او شد، عدم پیش‌بینی و درک درست از وضعیت اقتصادی کشور بود. مصدق تصور می‌کرد، اداره کشور بدون نفت بسیار آسان است و از راه‌های جایگزین می‌توان اقتصاد را نجات داد. همچنین او می‌پنداشت که انگلیس به نفت ایران وابسته است و مجبور است دیر یا زود با مصدق سازش کند، اما اینگونه نشد.

پوشش مردم ایران در دوره قاجار، تابع سنت‌ها و فرهنگ مشترکی بود. بدین معنا که تقریباً تمام مردم از الگوی یکسانی در پوشش برخوردار بودند. با این حال، این پوشش بسته به طبقات اجتماعی، دارای تفاوت‌هائی نیز بود و همین موضوع باعث شده بود تا لباس قاجاریان تنوع زیادی از لحاظ جنس پارچه و یا رنگ‌های آن داشته باشد

مسائل مربوط به زنان یکی از مهمترین عرصه‌هایی بود که با تغییر و تحولات مهمی روبرو شد. مهمترین اهداف رضاشاه در این عرصه، بر پایه تجددخواهی و پیاده کردن الگوهای غربی در مورد زنان به شکل اجباری بود. او اجرای این اهداف را با ایجاد کانون‌هایی که رهبری آن بر عده دخترانش بود آغاز کرد. از جمله این کانون‌ها می‌توان به کانون بانوان اشاره کرد.

تبریز در سال ۱۵۰۰ و در زمان پایتختی سلسلهٔ صفویان به‌عنوان چهارمین شهر بزرگ جهان محسوب می‌شده و هم‌تراز با استانبول -پایتخت امپراتوری عثمانی- بوده‌است. این شهر همچنین در دورهٔ قاجاریان به‌عنوان بزرگ‌ترین، مهم‌ترین و متجددترین شهر ایران به شمار می‌رفته ‌است. نام تبریز در اسناد تاریخی تحت نام‌های مختلفی نظیر «تَورِز»، «تَورِژ»، «تِبریز» و «توری» به ثبت ...

بعد از افزایش ناگهانی قیمت نفت، درآمد کشور و ارز خارجی افزایش یافت. این موضوع باعث تدوین چندین طرح و برنامه بلندپروازانه توسط شاه و دربار شد که نتایج منفی آن همچون کاهش ارز و لزوم گرفتن وام از خارج خیلی زود نمایان شد

عبدالکریم ایادی پزشک مخصوص شاه، علاوه بر طبابت دست فعالی در تجارت هم داشت. او بهایی بود و مورد لطف خاص شاه قرار داشت. از این رو به راحتی امتیاز و سهام چند شرکت مهم را به دست گرفته بود و شرکت‌های زیادی را به نام خود زده بود

حجت الاسلام شیخ "احمد کافی"، واعظی متدین و خطیبی غیور و در امور دینی، جدّی و بسیار مبارز و مجاهد و در مقابل انحرافات و منکرات و برخورد با تبلیغات مسموم دشمنان دین، مقاوم و محکم بود. این خطیب بزرگ، از به میدان آمدن و مبارزه کردن با بی‏دینان هراسی نداشت و تقیه نمی‏کرد.

غلامرضا پهلوی از برادران ناتنی محمدرضا، از جمله افرادی بود که نقش زیادی در امور اقتصادی داشت و از این راه توانست ثروت خوبی برای خود دست و پا کند. البته فعالیت‌های غلامرضا تنها محدود به مسائل مالی نبود؛ بلکه او در امور سیاسی نیز دخالت داشت

هویدا پیش از نخست‌وزیری، در وزارت دارایی فعالیت داشت. فعالیت او در وزارت دارایی در دوران صدارت حسنعلی منصور بود. ههویدا و حسنعلی منصور، با یکدیگر رابطه خویشاوندی (باجناقی) داشتند و همین موضوع باعث شده بود تا منصور بعد از احراز پست نخست‌وزیری، بتواند به راحتی وارد کابینه شود

این انقلاب از شهرهای بزرگ تا دورترین روستاها نفوذ کرده بود. گسترش پیام انقلاب بیشتر توسط روحانیون با کمک شبکه‌ای از مساجد و مکان‌های مذهبی انجام شده بود. روحانیون به مثابه عناصری آگاهی بخش روستاها را با انقلاب پیوند می‌دادند و به اندازه‌ای این شبکه را گسترش دادند که جغرافیای ایران سرشار از پیام انقلاب و آگاهی شده بود.

خلیج فارس یکی از مناطق مهم در میان استعمارگران بود. پرتغال اولین کشوری بود که توانست بر این منطقه نفوذ پیدا کند؛ اما بعد از آن سایر استعمارگران از جمله فرانسه و انگلیس تلاش خود را برای نفوذ بر خلیج فارس آغاز کردند

در سال 1942 تعداد زیادی از پناهنده‌های لهستانی با شرایط بسیار بد، وارد ایران شدند. پناهندگان که شامل افراد مختلفی از رده‌های نظامی و غیرنظامی بودند، مدتی را در ایران به سر بردند و بسیاری از آنان بعد از پایان جنگ به کشور خود بازگشتند. ورود لهستانی‌ها به ایران، شرایط خاصی را نیز به کشور تحمیل کرد

از اواسط دهه 1320 موضوع ملی شدن نفت به صورت کاملا جدی از سوی برخی از افراد ملی‌گرا و مذهبی مطرح شد. در این شرایط برخی از سیاستمداران از جمله نمایندگان مجلس نیز از موضوع ملی شدن جنبش نفت حمایت کردند. با این حال مواضع اکثریت نمایندگان در این رابطه مشترک نبود

از آنجا که در دوره حکومت پهلوی دوم روش‌های نشر و انتقال اعلامیه‌ها یا اطلاعات بسیار کم بود، توزیع اعلامیه با سختی‌های خاص خود همراه بود.

بعد از استقرار پلیس جنوب ایران که به بهانه جنگ جهانی اول و محافظت از منابع نفتی صورت گرفت، دولتمردان ایرانی به جای تصمیم و اقدام قاطعانه، به برگزاری میتیگ و دادن شعار اکتفا کردند. این موضع مورد انتقاد بسیاری از روشنفکران قرار گرفت. حتی روزنامه‌ها نیز به انتقاد از آن پرداختند.

صنعت دستی جای خود را به صنایع ماشینی و نیروی کارگر جای خود را به نیروی بخار می‌‌دهد. سرمایه‌داری به طور کامل جایگزین فئودالیزم می‌گردد. هم روند با آن سوداگری جای خود را به استعمار می‌دهد روابط سوداگرانه به روابط استعماری تبدیل می‌‌شود و کشور‌های سرمایه دار جایگزین شرکت‌های سوداگر می‌شوند.

در سرزمین های اسلامی و به خصوص ایران اولین باری که عزاداری برای امام سوم شیعیان مرسوم شد در سالگشت حادثه عاشورا در زمان حکومت خاندان آل بویه بود.