پدیده لوطیگری و فرهنگ عیاری، در گستره تاریخ یکجانشینی و شهرنشینی در ایران پیشینهای دراز دارد. جماعتی بسیار در تاریخ ایرانزمین، دعوی صفت پهلوانی داشتهاند؛ آنان گاه نیز نهادی اجتماعی برپا کردهاند اما درستی یا نادرستی مدعاهای آنان را برگهای پرشمار تاریخ نشان میدهند. عیاران، شطاران، شاطران، باباشملها و داشمشدیها، همگی از این مدعیاناند.