رقابت و دیانت، دو رکن اصلی استعمارگری است. استعمارگران در کنار رقابت با یکدیگر، برای دستیابی به سد بیشتر بارها در حق یکدیگر خیانت و نسلکشی کردند. نمونهای از این خیانت را میتوان در حمله هلندیها به انگلیسیها و قتل عام آنها مشاهده کرد.
در ماجرا اولتیماتوم روسیه و انگلیس مبنی بر اخراج مورگان شوستر امریکایی که جهت سروسامان بخشیدن به اوضاع اقتصادی توسط دولت ایران استخدام شده بود، دولت روسیه تزاری اصرار داشت تا ایران ضمن اخراج مورگان شوستر تهعد بدهد که از این پس بدون رضایت روسیه و انگلیس مستشار و مستخدمی استخدام نکند و مخارج لشگرکشی دولت روسیه به خاک ایران را نیز دولت ایران پرداخت نماید....
بعد از آنکه ایران با پیشگامی رهبران ملی و مذهبی توانست صنعت نفت خود را ملی نماید، انگلیس که دست خود را از این منبع پر ارزش کوتاه میدید تلاش نمود از راههای مختلف، امتیازات استعماری سابق را اعاده کند. از این رو به محض آنکه مجلس شورای ملی لایحه ملی شدن نفت را به تصویب رساند، تکاپوهای سیاسی و حقوقی انگلیس نیز آغاز شد.
در تاریخ جریان استعمارگری، میتوان از چین به عنوان کشوری یاد کرد که بسیار دیرتر از بسیاری از کشورهای آسیایی و آفریقایی تحت سلطه قرار گرفت؛ اما در مقابل از همان دوره آغاز استعمارگری با جنگها و کشمکشهای فراوان سیاسی و اقتصادی مواجه شد. یکی از مهمترین این کشمکشها، جنگ با انگلستان بود که از آن با عنوان جنگ اول تریاک یاد میشود.
گفته می شود ماجرای فرار «محمدرضاپهلوی» از کشور که دوبار انجام شد که آخرین بار پیش از پیروزی انقلاب بود، درباره رضاشاه نیز مصداق داشته است. در همین رابطه نقلی از ملک الشعرای بهار آمده است
بدون شک یکی از عوامل فعال در کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ که در ارتباط کامل با انگلیسیها و علیه مردم ایران اقدام میکرد، «شاپور ریپورتر» بود. شاپور ریپورتر پس از پایان آموزش دانشگاهی و اطلاعاتی خود در دانشگاه کمبریج انگلیس، کار خود را به عنوان مزدور انگلیس در رادیو فارسی دهلی آغاز کرد...
شاه خاطره تلخ عزل پدرش توسط انگلیسیها را از یاد نبرده بود و خوب به یاد داشت که انگلیسیها درصدد بودند ابتدا یکی از اعضای خاندان قاجاری را به تخت سلطنت بنشانند؛ اما با این حال محمدرضای جوان به این موضوع هم واقف بود که برای تقویت قدرت سیاسی خود چارهای جز تکیه به انگلیس ندارد.
نظارت بر مخابرات تلگرافی، در شمال در دست روسها و در جنوب در دست انگلیسها و در سال ۱۳۰۶ قمری عایدات دولت از بابت تلگرافهای داخله و خارجه روی هم رفته 348/210 قران بوده است
در این سند نیز ساواک به رقابت آمریکا و انگلستان بر سر منافع اقتصادی در ایران اشاره نموده است. در سند آمده است که آقای کوزمین دبیر اول سفارت شوروی به امضای قرارداد نفت با کمپانی کنتینتال اشاره کرد...
درخصوص عوامل و متغیرهای دخیل در انعقاد قرارداد 1907 بین انگلستان و روسیه و تقسیم ایران به حوزه های نفوذ دو کشور، بحثهای متعددی صورت گرفته است. عده ای از تاریخ نگاران به متغیر اقتصادی و دستیابی به منابع اقتصادی ایران اشاره نموده اند و برخی دیگر نیز به رقابتهای سیاسی و تلاش هر دو قدرت استعماری در جهت توسعه نفوذ سیاسی و امنیتی خود در ایران تاکید دارند....
در زمان صدارت قائم مقام فراهانی، انگلیسی ها برای انعقاد عهدنامه تجاری بر اساس و همانند معاهده ترکمنچای، اصرار فراوان نمودند و قائم مقام به هیچ وجه زیر بار این خواسته انگلیسی ها نرفت و با استدلال قوی خواسته های آن را لغو نمود.
آمریکا و انگلیس بارها با نقشههای متعدد تلاش نمودند تا موجبات سقوط دولت مصدق را فراهم آوردند. یکی از نقشههایی که آنان در این رابطه استفاده نمودند موضوع پررنگ کردن خطر کمونیسم و اثبات رابطه دکتر مصدق با شوروی و حزب توده بود.
انگلیس وقتی نتوانست از طریق مذاکره ایران را متقاعد به پذیرش پیشنهادات خود پیرامون حل بحران نفتی نماید، به سازمانها و نهادهای بینالمللی متوسل شد تا شاید از این طریق بتواند ایران را تسلیم خواستههای خود نماید.
براساس اسناد موجود، در سالهای پس از جنگ دوم جهانی کمپانیهای معظم نفتی ایالات متحده آمریکا و مجتمع نفتی رویال داچ شل از انحصار نفت ایران توسط شرکت نفت انگلیس خشنود نبودند و به تسخیر این گنجینه با ارزش چشم طمع داشتند....
شریف امامی در لژ فراماسونی استاد بود، و البته وابسته به سیاست انگلیس و هم او در آن زمان که بر صندلی ریاست مجلس سنا تکیه زده بود، بصورت یک قطب قدرت در دنیای اقتصاد ایران در آمده بود...
پس از قتل ناصرالدینشاه، فرزندش مظفرالدینشاه در سن 45 سالگی به پادشاهی رسید. صدارت عظمای او را ابتدا امینالسلطان برعهده داشت اما ناکامی امینالسلطان در اصلاح امور مالی و ناتوانی در سیاست خارجی و مشکلات داخلی، فرصت را برای رقبای او فراهم آورد و مظفرالدینشاه سرانجام او را عزل کرد و امینالدوله را بهجای او گماشت. مظفرالدینشاه چون مردی علیل و بیمار ...